Każdy gotowy projekt domu wymaga dostosowania do uwarunkowań lokalizacyjnych oraz wynikających z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego lub Warunków Zabudowy. Takie dostosowanie nazywamy ADAPTACJĄ PROJEKTU, a przeprowadzają ją lokalni projektanci, posiadający odpowiednie uprawnienia do projektowania. W ramach adaptacji możliwe są również modyfikacje projektu wynikające z indywidualnych potrzeb Inwestora.
Czym jest adaptacja projektu gotowego?
Proces adaptacji projektu gotowego można podzielić na dwie części: obowiązkową i dodatkową. Część obowiązkowa obejmuje m.in. dostosowanie projektu gotowego do działki, czyli do jej położenia względem stron świata, ewentualnych spadków, nośności gruntu, do stref obciążeń śniegiem i wiatrem, stref przemarzania gruntu oraz wysokości wód gruntowych. W ramach adaptacji sporządza się również projekt zagospodarowania terenu z uwzględnieniem projektowanego budynku, na mapie geodezyjnej przeznaczonej do celów projektowych. Przy adaptacji możemy również liczyć na pomoc w uzyskaniu wymaganych prawem budowlanym uzgodnień, opinii oraz pozwoleń od odpowiednich urzędów i instytucji.
Część dodatkowa adaptacji to dostosowanie wybranego przez Państwa projektu do indywidualnych potrzeb Inwestora. Najczęściej zmianie podlega wielkość i lokalizacja otworów okiennych i drzwiowych, zmiana lokalizacji tarasu, zmiana sposobu ogrzewania budynku czy doprojektowanie podpiwniczenia itp.
Kto może dokonać adaptacji?
Najlepiej i najwygodniej jest zlecić adaptację projektantom lokalnym, którzy pracują na terenie, gdzie położona jest wybrana działka, ponieważ są doskonale zorientowani w lokalnych uwarunkowaniach. Muszą to być jednak projektanci posiadający stosowne uprawnienia i należący do Izby Architektów lub Izby Inżynierów Budownictwa. Dokonując adaptacji projektu domu, projektant powinien poszczególne rysunki opisać i opieczętować oraz dołączyć stosowne zaświadczenia. Adaptacji podlegają wszystkie branże projektu.
W rozumieniu art. 20 Prawa Budowlanego architekt dokonujący adaptacji projektu gotowego i przygotowujący projekt zagospodarowania działki uważany jest za projektanta danego budynku – nawet jeśli nie wprowadza żadnych zmian do projektu gotowego – i ponosi odpowiedzialność za zakres i poprawność adaptacji projektu oraz za jej zgodność z obowiązującymi normami i przepisami budowlanymi (na dzień składania projektu do zatwierdzenia), a także przejmuje wszystkie wynikające z ustawy obowiązki i uprawnienia, łącznie z odpowiedzialnością za prawidłowość i kompletność projektu.
Dokonując adaptacji projektu domu architekt adaptujący zatwierdza go poprzez opieczętowanie i podpisanie.
Obowiązki architekta adaptującego
Szczegółowa lista obowiązków architekta dokonującego adaptacji projektu gotowego obejmuje m.in.:
- dostosowanie projektu do ustaleń Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, a gdy go nie ma, do Warunków Zabudowy,
- sporządzenie projektowanej charakterystyki energetycznej dla konkretnej inwestycji,
- wykonanie projektu zagospodarowania terenu,
- w przypadku konieczności wprowadzenia zmian, naniesienie na oryginale projektu gotowego trwałą techniką graficzną (w kolorze czerwonym) zmian w zakresie rysunkowym i tekstowym lub opracowanie rysunków zamiennych,
- określenie obszaru oddziaływania obiektu,
- uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów,
- przejęcie na siebie obowiązków głównego projektanta oraz załączenie stosownych uprawnień i zaświadczenia o wpisie do izby zawodowej,
- opracowanie dokumentacji BIOZ (Bezpieczeństwo i Ochrona Zdrowia),
- sprawowanie nadzoru autorskiego w czasie trwania prac budowlanych (na żądanie inwestora lub właściwego organu), m.in. w zakresie stwierdzania zgodności realizacji projektu z oryginałem,
- dołączenie zaświadczenia o podłączeniu działki do drogi publicznej (w przypadku drogi krajowej lub wojewódzkiej).
Obowiązki projektantów adaptujących
Szczegółowa lista obowiązków projektanta dokonującego adaptacji projektu gotowego obejmuje m.in.:
- wykonanie niezbędnej adaptacji fundamentów do lokalnych warunków gruntowo – wodnych i sposobu ich izolacji,
- sprawdzenie lub przeliczenie konstrukcji budynku w zakresie dostosowania jej do lokalnych warunków i obciążeń normatywnych,
- sprawdzenie zgodności projektu z uwarunkowaniami lokalizacyjnymi,
- dołączenie do projektu stosownych oświadczeń i zaświadczeń,
- dostosowanie projektu do obowiązujących norm, przepisów prawa i zasad wiedzy technicznej.
Zmiany w projekcie
Każdy projekt gotowy jest chroniony prawem autorskim, ale w dokumentacji określony jest zakres zmian, których można dokonywać bez zgody autora (przy zakupie projektu Inwestor otrzymuje zgodę na ich wprowadzenie). Bywa on różny – czasem dość ograniczony, a czasem bardzo szeroki. Najczęściej zmiany w projekcie dotyczą dostosowania budynku do warunków gruntowych, zamian materiałów i rodzajów elementów konstrukcyjnych (np. stropów) przy zachowaniu nie gorszych walorów technicznych, drobnych zamian elementów niekonstrukcyjnych układu wewnętrznego (drzwi, okien, ścianek działowych), zamian rodzaju pokrycia dachowego z uwzględnieniem zaprojektowanych spadków i ciężaru pokrycia, sposobu wykończenia ścian zewnętrznych oraz wykonania podpiwniczenia lub rezygnacji z niego. Są to takie zmiany, które nie wpływają na wygląd zewnętrzny budynku – jego bryłę i elewacje.
Na pozostałe zmiany trzeba uzyskać – najczęściej bezpłatnie – pisemną zgodę autora projektu. Aby mieć pewność, że będzie można je wprowadzić najlepiej zwrócić się z taką prośbą jeszcze przed zakupem projektu.
Łatwe do wprowadzenia są: zmiana wielkości i usytuowania okien i drzwi, zmiana układu ścian działowych (lub ich likwidacja), zmiana materiałów wykończeniowych i wymiana niektórych materiałów na inne o takich samych parametrach (np. bloczków betonu komórkowego na pustaki ceramiczne o tym samym wymiarze lub wełny mineralnej na styropian). Jednak zmiana materiału powodująca zmianę grubości ściany wywołuje konieczność poszukania innego rozwiązania niektórych detali architektonicznych. Z kolei zmiana ściany jednowarstwowej na dwu- lub trójwarstwową (i odwrotnie) wymaga zwykle gruntownego przeprojektowania fundamentów i stropów oraz zmianę sposobu oparcia konstrukcji dachowej.
Do zmian trudniejszych, wiążących się ze znacznymi kosztami zaprojektowania rozwiązań zamiennych, należą przede wszystkim zmiany w konstrukcji budynku, tj. przekształcenie domu parterowego na piętrowy, zmiana wymiarów domu lub technologii (np. z tradycyjnej na szkieletową). W takim przypadku lepiej poszukać innego projektu, który od razu spełni wymagania inwestora, bez wprowadzania poważniejszych poprawek.
Interpretacja zasad wykorzystania tzw. projektów gotowych
Projekt przeznaczony do wielokrotnego zastosowania (tzw. projekt gotowy), po przystosowaniu do warunków konkretnej inwestycji, może stanowić projekt architektoniczno-budowlany, w rozumieniu art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity, Dz.U.2020, poz.1333 z późn. zm.), będący częścią projektu budowlanego.
Projekt ARCHON+ to kompletna dokumentacja techniczna zawierająca: projekt architektoniczny, projekt konstrukcyjny, projekt wewnętrznych instalacji wod.-kan., c.o. i gazowej oraz projekt wewnętrznych instalacji elektrycznej i odgromowej.
Osoba dokonująca przystosowania projektu gotowego do wymagań decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz do warunków otoczenia staje się projektantem, w rozumieniu art. 20 Prawa Budowlanego (tekst jednolity, Dz.U.2020, poz.1333 z późn. zm.), ze wszystkimi wynikającymi z tego faktu prawami i obowiązkami, w związku z czym musi być członkiem właściwej izby samorządu zawodowego i dostarczyć aktualne stosowne zaświadczenie.
Osoby adaptujące (Projektanci) są zobowiązane do złożenia oryginalnych podpisów i pieczątek na dokumentacji technicznej. Zgodnie z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1133) nie ma potrzeby dołączania kopii ani oryginału uprawnień osoby, która faktycznie sporządziła projekt gotowy.
Stanowisko GŁÓWNEGO INSPEKTORA NADZORU BUDOWLANEGO w sprawie zasad wykorzystania projektów architektoniczno-budowlanych przeznaczonych do wielokrotnego zastosowania (tzw. projektów gotowych) - pobierz plik.
Czytaj również: Projekt zagospodarowania działki