Kredyt mieszkaniowy "Na start” określany także jako "Kredyt 0%" to program, będący nową propozycją dopłat do kredytów mieszkaniowych, który ma zastąpić „Bezpieczny Kredyt 2%” i rodzinny kredyt mieszkaniowy. Ma stanowić finansowe wsparcie w formie dopłat do rat kredytu m.in. na zakup mieszkania lub budowę domu jednorodzinnego. Wyższe wsparcie ma być kierowane do gospodarstw wieloosobowych. Jednocześnie zachowana ma być możliwość udzielenia przez Bank Gospodarstwa Krajowego gwarancji wkładu własnego. W artykule prezentujemy założenia programu, które zostały zamieszczone na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Projekt odpowiedniej ustawy znajduje się aktualnie w fazie opiniowania, w uzgodnieniach pomiędzy resortami oraz w szerokich konsultacjach publicznych.
Na co można przeznaczyć kredyt mieszkaniowy "Na start"?
Kredyt „Na start” ma być jednym z elementów szerszej strategii rozwoju budownictwa i mieszkalnictwa w Polsce, stanowiącym odpowiedź na istniejące aktualnie ograniczenie dostępności do kredytów hipotecznych na zakup mieszkania, które spowodowane jest wysokim poziomem stóp procentowych. Jednocześnie ma stanowić wsparcie dla gospodarstw domowych, które pominięto we wcześniejszych programach mieszkaniowych.
Kredyt „Na start” z dopłatami do rat, określany także jako "Kredyt 0%", będzie udzielany w celu pokrycia całości lub części wydatków związanych z:
- budową domu jednorodzinnego, w tym również kosztów związanych z jego wykończeniem, a także nabyciem prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części, w celu budowy na niej tego domu,
- zakupem pierwszej nieruchomości - mieszkania lub domu, zarówno z rynku pierwotnego, jak i wtórnego, w tym również wydatków związanych z wykończeniem,
- realizacją inwestycji mieszkaniowej w formule kooperatywy mieszkaniowej przez członka tej kooperatywy,
- nabyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, w tym wydatków stanowiących wkład budowlany, wraz z wykończeniem tego lokalu lub domu,
- kosztami partycypacji w SIM lub TBS,
- wkładem mieszkaniowym w spółdzielni mieszkaniowej.
Nie będzie możliwe uzyskanie kredytu wyłącznie na samo wykończenie czy remont nieruchomości ani na zakup samej nieruchomości gruntowej.
Kredyt "Na start" – kto może z niego skorzystać?
Bank Gospodarstwa Krajowego będzie udzielał gwarancji wkładu własnego, która zabezpieczy spłatę brakującej kwoty na poziomie 20% wartości nabywanej nieruchomości, nie przekraczając jednak sumy 100 tys. zł.
Zgodnie ze wstępnymi założeniami o uzyskanie kredytu mogą starać się:
- single, którzy nie ukończyli 35 lat,
- osoby, mające co najmniej jedno dziecko (dla nich nie przewiduje się limitu wiekowego),
- osoby, które nie posiadają i nie posiadały mieszkania czy domu jednorodzinnego, przy czym dopuszczona jest sytuacja, gdy posiadanym mieszkaniem jest udział nie większy niż 50% w prawie własności mieszkania albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, uzyskany drogą dziedziczenia lub darowizny,
- rodziny posiadające nie więcej niż jedno mieszkanie, jeżeli w skład gospodarstwa domowego wchodzi co najmniej 3 dzieci.
Kredyt mieszkaniowy "Na Start" będzie udzielany wspólnie maksymalnie dwóm osobom, bez względu na łączący je stosunek prawny, a warunki dotyczące posiadanego mieszkania będą dla nich weryfikowane łącznie, czyli razem będą mogły posiadać udział nie większy niż 50% w prawie własności mieszkania lub spółdzielczym własnościowym prawie do jednego lokalu, który uzyskany został drogą dziedziczenia lub darowizny, np. oboje po 25%.
Warunkiem wspólnego uzyskania kredytu mieszkaniowego będzie wymóg, aby nieruchomość była nabywana przez oboje kredytobiorców na zasadzie współwłasności łącznej lub ułamkowej po 50%. Ma to zapobiec fikcyjnemu dołączaniu do kredytu kolejnych osób.
Jakie dopłaty do rat i oprocentowanie kredytu "Na start"?
Dopłaty do rat kredytu mieszkaniowego "Na Start", udzielanego jako kredyt hipoteczny, będą dostępne tylko dla kredytów zaciągniętych przed końcem 2027 roku. Natomiast dopłaty do rat kredytów mieszkaniowych "Na Start", udzielanych jako kredyty konsumenckie na pokrycie kosztów partycypacji w SIM/TBS lub wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej, mają być dostępne bezterminowo.
Wysokość dopłat do rat kredytu ma być zróżnicowana w zależności od wielkości gospodarstwa domowego. Uzyskane dopłaty obniżą oprocentowanie kredytu odpowiednio do:
- 1,5% - dla gospodarstw domowych, w których skład nie wchodzi żadne dziecko,
- 1% - dla gospodarstw domowych z jednym dzieckiem,
- 0,5% - dla gospodarstw domowych z dwójką dzieci,
- 0% - dla gospodarstw domowych, w których skład wchodzi troje lub więcej dzieci, a także w przypadku kredytów udzielanych jako kredyty konsumenckie na pokrycie koszów partycypacji w SIM/TBS lub wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej..
Jakie kryterium dochodowe dla kredytu "Na start"?
Główną zmianą w porównaniu z programem „Bezpieczny kredyt 2%” będzie wprowadzenie kryterium dochodowego dla kredytobiorców, które oparto o I próg podatkowy - roczny dochód na poziomie 120 000 zł brutto.
Ustalone progi są zróżnicowane w zależności od liczby członków danego gospodarstwa domowego i przedstawiają się następująco:
• 7 tys. zł netto miesięcznie dla jednoosobowego gospodarstwa domowego,
• 13 tys. zł netto miesięcznie dla dwuosobowego gospodarstwa domowego,
• 16 tys. zł netto miesięcznie dla trzyosobowego gospodarstwa domowego,
• 19,5 tys. zł netto miesięcznie dla czteroosobowego gospodarstwa domowego,
• 23 tys. zł netto miesięcznie dla pięcioosobowego albo większego gospodarstwa domowego.
Przekroczenie limitów nie będzie oznaczać wykluczenia kredytobiorcy z programu. W takich przypadkach kredyt z dopłatą nadal będzie można uzyskać, ale wysokość dopłaty będzie odpowiednio pomniejszona. W przypadku przekroczenia limitu przez gospodarstwo jednoosobowe, za każdą złotówkę przekroczenia limitu dopłata ma być pomniejszana o 50 groszy, a w przypadku gospodarstwa dwuosobowego albo większego o 25 groszy.
Jakie będzie kryterium powierzchniowe w kredycie "Na Start"?
W założeniach programu dla kredytów mieszkaniowych udzielanych jako kredyty hipoteczne na zakup mieszkania albo domu jednorodzinnego, albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu przewidziano wprowadzenie kryterium powierzchniowego.
Dla gospodarstw jednoosobowych limit ustalono na poziomie 50 m2, jednocześnie przewidziano jego podwyższenie o 25m2 dla każdego kolejnego członka gospodarstwa domowego.
Jeżeli nabywane mieszkanie będzie większe niż określone limity powierzchniowe, wówczas wysokość dopłaty będzie odpowiednio pomniejszona - o 50 zł za każdy metr przekroczenia.
Kryterium powierzchniowe nie będzie dotyczyć budowy domu ani kredytów mieszkaniowych, które udzielane będą jako kredyty konsumenckie.
Wysokość dopłaty a wysokość kapitału i wielkości gospodarstwa domowego
Dopłata do rat kredytu będzie naliczana odpowiednio do określonej wysokości kapitału.
Kwoty kredytu, do których mają przysługiwać dopłaty to odpowiednio:
dla gospodarstw jednoosobowych | 200 tys zł |
---|---|
dla dospodarstw dwuosobowych | 400 tys zł |
dla gospodarstw trzyosobowych | 450 tys zł |
dla gospodarstw czteroosobowych | 500 tys zł |
dla gospodarstw pięcioosobowych | 600 tys zł |
Zgodnie z powyższymi założeniami kredytobiorca w dwuosobowym gospodarstwie, zaciągając kredyt np. na kwotę 450 tys. zł, a więc wyższą niż przewidziany dla jego gospodarstwa próg 400 tys. zł, uzyska dopłatę wyliczoną tak, jakby kredyt ten wynosił 400 tys. zł. Analogicznie, kredytobiorca z gospodarstwa trzyosobowego, zaciągając kredyt na kwotę np. 600 tys. zł, uzyska dopłatę wyliczona w odniesieniu do przewidzianego progu, czyli taką, jakby kredyt ten wynosił 450 tys. zł.
W przypadku, gdy kredyt udzielony zostanie wspólnie dwóm osobom i w trakcie jego spłaty jedna z tych osób odstąpi od umowy kredytu (za zgodą banku kredytującego po uprzednim zbadaniu zdolności kredytowej pozostałego kredytobiorcy), kwota dopłaty zostanie ponownie przeliczona i zmniejszona stosownie do nowej wielkości gospodarstwa domowego. Ten mechanizm ma na celu zapobiegać sztucznemu dodawaniu osób do umowy kredytowej. Rozwiązanie to nie będzie jednak stosowane w przypadku śmierci jednego z kredytobiorców.
W większych miastach na prawach powiatu, będących stolicą województwa, dla którego przyjęta wartość odtworzeniowa 1 m2 lokalu mieszkalnego jest wyższa minimum 25% niż wartość ogłoszona dla całego kraju, stosowane kwoty bazowe dopłat będzie można zwiększyć o co najmniej 10%. W przypadku zakupu mieszkania w miastach, w których odtworzeniowa wartość 1m2 lokalu mieszkalnego jest wyższa o co najmniej 50%, wówczas limity będą wyższe o 20%. Takie założenie wynika ze specyfiki polskiego rynku mieszkaniowego i różnic w cenach mieszkań w poszczególnych lokalizacjach.
Tak przedstawiają się wstępne założenia programu. Zgodnie z informacją resortu rozwoju i technologii projekt ustawy jest w międzyresortowych uzgodnieniach i konsultacjach publicznych.