Zalety i wady kominka w domu. Sprawdź gdzie i kogo obowiązuje zakaz palenia w kominkach w 2023 r.

Kominki w domach są symbolem ciepła, komfortu i domowego ogniska. Współczesne kominki, łącząc tradycję z nowoczesnością, stają się nie tylko elementem dekoracyjnym, ale przede wszystkim praktycznym źródłem ciepła. W okresie zimowym kominek może stanowić idealne uzupełnienie, dostarczając dodatkowego ciepła i odciążając system ogrzewania domu. Dodatkowo kominek jako niezależne źródło ciepła, niezwiązane z dostawami gazu czy prądu, gwarantuje komfort termiczny nawet w sytuacjach awaryjnych. Niemniej jednak warto zwrócić uwagę na obowiązujące przepisy i regulacje dotyczące palenia w kominkach. W 2023 roku, w niektórych regionach mogą obowiązywać zakazy lub ograniczenia dotyczące palenia w kominkach, zwłaszcza w kontekście ochrony środowiska i jakości powietrza. 

Kominek w domu to nie tylko źródło ciepła, ale także element dekoracyjny, który dodaje wnętrzu przytulności i elegancji. Wybierając kominek do swojego domu, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii. Po pierwsze, rodzaj paliwa - tradycyjne drewno, gaz, czy biopaliwo. Każdy z nich ma swoje zalety i wady, a wybór zależy od indywidualnych preferencji i możliwości technicznych budynku. Po drugie, design i materiały wykończeniowe - od tradycyjnych, kamiennych kominków, po nowoczesne, minimalistyczne projekty. Ważne jest także, aby kominek był bezpieczny w użytkowaniu i spełniał wszystkie normy. Regularna konserwacja i czyszczenie to klucz do długotrwałego i efektywnego działania kominka. Warto również zastanowić się nad lokalizacją kominka w domu, aby cieszyć się ciepłem i widokiem płomieni w ulubionym miejscu. Jakie kominki najchętniej wybierają Inwestorzy?

Kominki ozdobne, często nazywane również kominkami dekoracyjnymi, to specyficzna kategoria kominków. Jakie pełnią funkcje?

• funkcja estetyczna - głównym celem kominków ozdobnych jest dodanie wnętrzu charakteru i przytulności; są one często wybierane przez osoby, które pragną cieszyć się widokiem płomieni, ale niekoniecznie potrzebują dodatkowego źródła ciepła, często wybierany jest wówczas kominek narożny, 
• rodzaje paliwa - chociaż tradycyjne kominki ozdobne są na drewno, istnieją również wersje na biopaliwo, gaz czy elektryczne; kominki na biopaliwo i gazowe oferują realistyczny wygląd płomieni bez konieczności przechowywania drewna; kominki elektryczne często wykorzystują efekty świetlne do imitacji płomieni,
• efektywność grzewcza - chociaż kominki ozdobne nie są przeznaczone do ogrzewania całego domu, mogą dostarczać wystarczająco dużo ciepła, aby ogrzać pomieszczenie, w którym są zamontowane oraz przestrzeń otwartą na to pomieszczenie.

Podsumowując, kominki ozdobne to doskonały wybór dla osób, które chcą dodać swojemu wnętrzu klimatu i przy okazji wykorzystać dodatkowe źródło ciepła. Są one estetyczne, funkcjonalne i mogą być dostosowane do różnych potrzeb i aranżacji.

DGP (dystrybucja gorącego powietrza) to system rozprowadzania ciepłego powietrza po kilku pomieszczeniach. Dzięki temu kominek nie tylko ogrzewa bezpośrednio miejsce, w którym się znajduje, ale również pozwala na efektywne rozprowadzenie ciepła w innych częściach domu (zobacz nasz Projekt ogrzewania kominkowego).

System DGP działa na zasadzie pobierania powietrza z pomieszczenia, które następnie jest ogrzewane w kominku i dystrybuowane do pomieszczeń przez specjalne kanały wentylacyjne. Może to być realizowane za pomocą naturalnej konwekcji lub z użyciem wentylatorów, które przyspieszają proces dystrybucji ciepłego powietrza.

Kominki z DGP pozwalają na lepsze wykorzystanie ciepła generowanego przez kominek i mogą przyczynić się do obniżenia kosztów ogrzewania domu.

Kominek z płaszczem wodnym to specjalny rodzaj kominków, wyposażony w system, który pozwala na ogrzewanie wody. Płaszcz wodny to zazwyczaj stalowy zbiornik lub rura umieszczona wokół komory spalania kominka. Podczas gdy ogień pali się w kominku, woda w płaszczu wodnym jest ogrzewana.
Ogrzewana w ten sposób woda może być następnie wykorzystywana w różny sposób:

• jako ciepła woda użytkowa,
• jako źródło ciepła dla centralnego ogrzewania domu, zasilając grzejniki lub ogrzewanie podłogowe.

Kominki z płaszczem wodnym są bardzo efektywne energetycznie, ponieważ pozwalają na wykorzystanie ciepła nie tylko do bezpośredniego ogrzewania pomieszczenia, w którym się znajdują, ale również do podgrzewania wody, która może być następnie wykorzystywana w całym domu. Dzięki temu można osiągnąć znaczne oszczędności w kosztach ogrzewania.

Kominki od wieków pełnią w domach rolę nie tylko źródła ciepła, ale także elementu dekoracyjnego, dodającego wnętrzu niepowtarzalnego charakteru. Jednak, jak każde rozwiązanie, mają one swoje zalety i wady, które warto rozważyć przed podjęciem decyzji o ich instalacji. Przyjrzyjmy się teraz bliżej tym aspektom, aby pomóc w ocenie, czy kominek jest odpowiednim wyborem dla Twojego domu.

Kominki cenione są za swoją funkcjonalność i estetykę. Oto niektóre z zalet posiadania kominka w domu:

• ciepło i komfort - kominki dostarczają przyjemnego ciepła w chłodne dni i efektywnie wspierają system ogrzewania w domu,
• estetyka - kominek dodaje uroku i charakteru wnętrzu; płomienie skrzące się w kominku tworzą przytulną atmosferę i stanowią piękny element dekoracyjny,
• niezależność energetyczna - w przypadku awarii prądu lub problemów z centralnym ogrzewaniem, kominek może stanowić alternatywne źródło ciepła,
• zwiększenie wartości nieruchomości - wiele osób uważa, że kominek zwiększa wartość domu i czyni go bardziej atrakcyjnym na rynku nieruchomości,
• relaks - obserwowanie płomieni i słuchanie trzasku drewna może działać relaksująco i pomagać w redukcji stresu,
• zintegrowane systemy ogrzewania - nowoczesne kominki, takie jak te z DGP lub płaszczem wodnym, zapewniają efektywne ogrzewanie całego domu.

Oczywiście, podczas rozważania montażu instalacji kominka warto również wziąć pod uwagę pewne wyzwania i koszty związane z jego eksploatacją, takie jak konieczność regularnego czyszczenia czy koszty zakupu opału.

Oto niektóre wady posiadania kominka w domu:

• konserwacja i czyszczenie - kominki wymagają regularnego czyszczenia i konserwacji, w tym usuwania sadzy i popiołu oraz sprawdzania stanu kominów,
• koszty - zakup, instalacja i konserwacja kominka mogą być kosztowne,
• zanieczyszczenie powietrza - spalanie drewna w kominku może prowadzić do emisji cząstek stałych i innych zanieczyszczeń, które mogą wpływać na jakość powietrza wewnętrznego i zewnętrznego,
• zajmują miejsce - kominki, zwłaszcza te większe, mogą zajmować cenne miejsce w pomieszczeniu,
• zapotrzebowanie na paliwo - konieczność regularnego zaopatrywania się w drewno lub inne paliwo i przechowywanie go w odpowiednich warunkach.

Mimo wspomnianych wad wiele osób decyduje się na montaż kominka ze względu na jego liczne zalety, takie jak przytulność, estetyka i niezależność energetyczna. Ważne jest jednak, aby dokładnie rozważyć zarówno plusy, jak i minusy przed podjęciem decyzji o instalacji kominka w domu.

Palenie w kominku może wpływać na jakość powietrza. Oto kilka głównych aspektów, które ilustrują ten wpływ:

• podczas spalania drewna w kominku emitowane są cząstki stałe, takie jak PM2.5 i PM10, które są drobnymi cząstkami mogącymi przedostać się do dróg oddechowych ludzi; to może prowadzić do problemów zdrowotnych, zwłaszcza u osób z astmą i innymi chorobami układu oddechowego,
• palenie drewna może być źródłem emisji dwutlenku węgla (CO2) do atmosfery, co może nie jest obojętne dla zmian klimatycznych i globalnego ocieplenia,
• spalanie drewna w kominkach może generować nieprzyjemne zapachy, które mogą być uciążliwe dla sąsiadów.   

Ze względu na te negatywne skutki palenia w kominkach, wiele miejsc na świecie wprowadza regulacje i zakazy, aby ograniczyć tę praktykę, zwłaszcza w okresach o złej jakości powietrza. Celem tych działań jest ochrona zdrowia ludzi i środowiska naturalnego poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery.

Warto więc wybierać nowoczesne urządzenia oferujące redukcję emisji szkodliwych substancji.

Ekoprojekt Ministerstwa Klimatu i Środowiska dotyczy produktów i ich wpływu na środowisko naturalne w trakcie całego cyklu życia - od wykorzystania surowców i zasobów naturalnych, przez produkcję, pakowanie, transport, użytkowanie, aż po recykling i ostateczne zniszczenie oraz utylizację odpadów. W celu poprawy efektywności energetycznej oraz zmniejszenia oddziaływania na środowisko produktów, w tym urządzeń domowych oraz stosowanych w sektorach usług i przemysłu, została wydana dyrektywa ramowa 2005/32/WE, później zmieniona dyrektywą 2009/125/WE. Komisja Europejska opracowała rozporządzenia wykonawcze do tych dyrektyw, które zawierają wymagania dla poszczególnych grup produktów. Te rozporządzenia są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE.

Niektóre z obowiązujących rozporządzeń dotyczą: komputerów i serwerów, kotłów na paliwa na paliwo stałe, lodówek i szaf chłodniczych, miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń, odkurzaczy, ogrzewaczy pomieszczeń i podgrzewaczy wody, oświetlenia, piekarników, płyt grzejnych i okapów kuchennych, pomp, pralek i pralko-suszarek, produktów do ogrzewania i chłodzenia powietrznego, sprzętu spawalniczego i silników elektrycznych.

Wprowadzenie zakazu palenia w kominkach stało się odpowiedzią na rosnące problemy z jakością powietrza i potrzebę ochrony zdrowia publicznego. W obliczu tych nowych regulacji, zarówno mieszkańcy, jak i producenci urządzeń grzewczych musieli dostosować się do nowej rzeczywistości. W poniższym akapicie przyjrzymy się bliżej tym zmianom i ich wpływowi na życie codzienne.

W Polsce, zakaz palenia w kominkach w 2023 roku dotyczy całego kraju i obowiązuje tylko w niektóre dni i w konkretnych przypadkach, czyli w tak zwane dni smogowe, wówczas gdy poziom zanieczyszczenia pyłem przekracza dopuszczalne 50 μg/m³, o ile kominek nie jest jedynym źródłem ogrzewania danego lokalu.

Aktualne zakazy czy ograniczenia w eksploatacji kominków wynikają z uchwał antysmogowych i programów ochrony powietrza dla poszczególnych województw czy miast.

Od stycznia 2022 obowiązują założenia dyrektywy unijnej Ekoprojekt, która mówi, że urządzenia energetyczne we wszystkich krajach UE muszą spełniać szczegółowe normy dotyczące emisji pyłów, tlenku węgla, czy tlenku azotu.

W kominkach, które nie spełniają wymogów ekologicznych, nie można palić, ale tylko w dniach, w których stężenie pyłów PM10 przekracza dopuszczalne normy.

Zakaz palenia w kominkach dotyczy głównie urządzeń, które nie spełniają określonych norm ekologicznych. W szczególności:

Ekoprojekt: Zakaz palenia w kominkach w 2023 roku jest ściśle związany z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE, potocznie nazywaną Ekoprojektem. W ramach tej dyrektywy określono wspólne dopuszczalne normy dla emisji pyłów, których nie mogą przekraczać sprzęty energetyczne sprzedawane w państwach Unii Europejskiej. Dotyczy to również domowych kominków.

Urządzenia spełniające normy: Jeżeli użytkowany kominek domowy spełnia wszystkie ekologiczne wymagania określone przez organy Unii Europejskiej, mieszkańcy mogą korzystać z niego przez cały rok kalendarzowy. Natomiast urządzeń, które nie spełniają wszystkich norm, nie można używać w dni, kiedy stężenie pyłów PM10 przekracza ustanowione normy. Dotyczy to zwłaszcza okresów określanych jako dni smogowe, zwłaszcza gdy kominek nie jest jedynym źródłem ogrzewania danego lokalu.

Konkretne wymagania: Zakaz palenia w kominkach dotyczy wyłącznie urządzeń, które nie spełniają norm, co w praktyce oznacza sezonową efektywność energetyczną oraz emisję pyłów PM. W pierwszym przypadku ustalono trzy konkretne poziomy minimalne, które muszą spełniać instalowane kominki, a w drugim przypadku normy emisji pyłów PM ustalono dla kominków przy założeniu, że zawartość tlenu w ich komorze wynosi 13 proc.

Kary za nieprzestrzeganie przepisów zawartych w Ekoprojekcie mogą być bardzo wysokie. Zgodnie z przepisami programu ochrony powietrza i środowiska, kara pieniężna za złamanie zakazu palenia w kominkach może wynosić od 500 do 5 000 zł. Dlatego, jeżeli jesteśmy właścicielami urządzenia i nie jesteśmy pewni, czy może dotyczyć nas zakaz palenia w kominkach, warto sprawdzić certyfikaty, jakie posiada nasze urządzenie. Jeżeli dokonaliśmy jego zakupu nie wcześniej niż pięć lat temu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że kominek spełnia wymogi Ekoprojektu. W przeciwnym wypadku może być konieczna jego wymiana, zwłaszcza jeśli chcemy otrzymać dofinansowanie z programu Czyste Powietrze.

Prawo lokalne w Polsce dotyczące palenia w kominku różni się w zależności od województwa i lokalnych regulacji. Poniżej przegląd informacji na ten temat.

Województwo dolnośląskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.
Od lipca 2018 nowe kominki muszą spełniać wymogi Ekoprojektu.
Zasadniczo nie ma ograniczeń w korzystaniu z kominków oddanych do użytku przed lipcem 2018.
Dodatkowe restrykcje na obszarach Wrocławia, Jeleniej Góry i innych miejscowości.

Województwo śląskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.
Od 1 stycznia 2023 można eksploatować jedynie ogrzewacze spełniające wymogi Ekoprojektu lub mające sprawność min. 80%.

Województwo małopolskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.
Po 1 stycznia 2023 możliwa wyłącznie eksploatacja ogrzewaczy spełniających wymogi Ekoprojektu albo tych mających osiągać sprawność cieplną min. 80%.
W Krakowie całkowity zakaz palenia urządzeniami na paliwa stałe od 1.09.2019.

Województwo mazowieckie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.
Od 1 stycznia 2023 eksploatacja jedynie ogrzewaczy spełniających założenia Ekoprojektu.

Województwo opolskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.
Od 1 stycznia 2036 eksploatacja jedynie ogrzewaczy instalacji spełniających wymogi Ekoprojektu lub mających sprawność min. 80%.

Województwo podkarpackie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.
Od 1 stycznia 2023 eksploatacja jedynie ogrzewaczy spełniających założenia Ekoprojektu.

Województwo podlaskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.

Województwo kujawsko-pomorskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.

Województwo lubelskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.

Województwo lubuskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.
Po 1 stycznia 2027 możliwa będzie wyłącznie eksploatacja ogrzewaczy spełniających wymogi Ekoprojektu.

Województwo świętokrzyskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe. Od 1 lipca 2026 obowiązywał będzie zakaz korzystania z kominków w miejscach, w których istnieje możliwość przyłączenia budynku do sieci ciepłowniczej lub sieci gazowej. Przepis nie dotyczy instalacji spełniających wymogi Ekoprojektu - te mogą być wykorzystywane do końca ich okresu eksploatacji.

Województwo wielkopolskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.

Województwo warmińsko-mazurskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.

Województwo zachodniopomorskie:

Ograniczona eksploatacja kominków niebędących jedynym źródłem ogrzewania w dni smogowe.
Od 1 stycznia 2028 można wykorzystywać jedynie ogrzewaczy spełniające wymogi Ekoprojektu.

Proszę zwrócić uwagę, że przepisy dotyczące zakazu palenia w kominkach różnią się w zależności od województwa. W niektórych regionach Polski wprowadzono bardziej restrykcyjne przepisy, w innych są one mniej surowe. Ważne jest, aby mieszkańcy byli świadomi obowiązujących przepisów w swoim regionie i dostosowywali się do nich.

Kominki spełniające wymagania Ekoprojektu muszą być zgodne z określonymi normami dotyczącymi efektywności energetycznej oraz emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Oto kilka kluczowych cech kominków zgodnych z Ekoprojektem:

• efektywność energetyczna - kominki spełniające wymagania Ekoprojektu muszą charakteryzować się wysoką efektywnością energetyczną, co oznacza, że przekształcają większość dostarczonego paliwa w ciepło,
• ograniczona emisja szkodliwych substancji - kominki te muszą spełniać rygorystyczne normy dotyczące emisji takich substancji jak tlenki azotu, tlenki siarki, cząstki stałe i węglowodory,
• nowoczesne technologie spalania - wiele kominków zgodnych z Ekoprojektem wykorzystuje zaawansowane technologie spalania, takie jak podwójne lub wtórne spalanie, które pomagają zwiększyć efektywność i zmniejszyć emisję szkodliwych substancji,
• oznakowanie i informacje dla konsumenta - kominki spełniające wymagania Ekoprojektu są zazwyczaj oznakowane specjalnymi etykietami informującymi o ich efektywności energetycznej i emisji; producenci muszą również dostarczać konsumentom szczegółowe informacje na temat właściwości ekologicznych produktu,
• zgodność z normami - kominki te muszą być zgodne z określonymi normami europejskimi dotyczącymi efektywności energetycznej i redukcji emisji pyłu.

Warto zwrócić uwagę, że nie wszystkie kominki dostępne na rynku spełniają wymagania normy Ekoprojektu. Przed zakupem warto dokładnie zapoznać się ze specyfikacją produktu i upewnić się, że spełnia on wszystkie wymagane normy.

Przyszłość kominków w Polsce staje się tematem gorących dyskusji, zwłaszcza w kontekście wprowadzanych regulacji ograniczających ich użytkowanie. Ograniczenie możliwości eksploatacji kominków w wielu regionach kraju, a nawet całkowity zakaz używania palenia w niektórych miejscowościach, sprawia, że wiele osób zastanawia się nad sensem inwestowania w ten sposób ogrzewania.

Kominki w Polsce nadal są popularne, nie tylko jako element dekoracyjny, ale jako praktyczne źródło ciepła. W okresie największych mrozów, kiedy temperatury spadają poniżej zera, kominek może stanowić idealne uzupełnienie dla centralnego systemu ogrzewania, odciążając go i zapewniając dodatkowe ciepło. Co więcej, w sytuacjach awaryjnych, kiedy dostawy gazu czy prądu mogą być przerwane, kominek jako niezależne źródło ciepła staje się nieoceniony. Jego obecność w domu nie tylko gwarantuje ciepło, ale również nadaje wnętrzu niepowtarzalny klimat i atmosferę, tworząc przytulne miejsce do spędzania czasu z rodziną czy przyjaciółmi. Inwestując w kominek, inwestujemy nie tylko w komfort termiczny, ale również w estetykę i niezależność energetyczną naszego domu. W dzisiejszych czasach warto inwestować w kominki, które spełniają wymogi Ekoprojektu. Te nowoczesne urządzenia charakteryzują się wysoką sprawnością cieplną, co oznacza, że są w stanie efektywnie przekształcić wysokiej jakości paliwo w ciepło, emitując przy tym znacznie mniej szkodliwych substancji.

Podsumowując, dla tych, którzy są gotowi dostosować się do nowych regulacji i zainwestować w nowoczesne urządzenia spełniające wymogi Ekoprojektu, kominek będzie doskonałą inwestycją na lata.