Budowa własnego domu, który będzie zapewniał funkcjonalność i komfort użytkowania oraz dawał poczucie bezpieczeństwa, jest ważnym przedsięwzięciem. Budując dom, planując konkretne rozwiązania, szacując gdzie można zaoszczędzić a gdzie wymagany jest większy nakład kosztów często decydujemy o tym jaka będzie jakość naszego życia w nowym domu.
Czy w domu jednorodzinnym potrzebna jest instalacja odgromowa?
Burza to równie piękne co niebezpieczne zjawisko przyrodnicze. Piorun, który uderza w dom czyni ogromne spustoszenia przede wszystkim w instalacji elektrycznej, często niszcząc po drodze wszystkie urządzenia. Postęp technologiczny na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat, przyczynił się do znacznego wzrostu liczby urządzeń elektrycznych stosowanych przez ludzi do codziennego użytku. Właściwie wszystko co nas otacza, jest w większym lub mniejszym stopniu, uzależnione od elektryczności i elektronicznych układów sterujących – często drogich! Dlatego warto odpowiednio zabezpieczyć sprzęt domowy. Instalacja odgromowa, przejmująca prąd piorunowy i odprowadzająca go do ziemi, czyli popularny piorunochron, ochroni nas i nasze mienie przed tym żywiołem.
Czy polskie Prawo Budowlane nakłada na Inwestora obowiązek wykonania instalacji odgromowej w domu jednorodzinnym?
Konieczność stosowania instalacji piorunochronnej określa Polska Norma PN-E-05003-01:1986 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych - wymagania ogólne. Oprócz szeregu przypadków, w których konieczne jest budowanie urządzenia piorunochronnego norma powyższa definiuje również tzw. wskaźnik zagrożenia piorunowego. Od wartości tego wskaźnika zależy czy w przypadku konkretnej inwestycji urządzenie piorunochronne musi być wykonane czy też można z niego ewentualnie zrezygnować. Wskaźnik ten wyliczany jest przez projektanta adaptującego budynek do warunków lokalnych. Następnie uprawniony projektant może podjąć decyzję czy instalacja odgromowa powinna być wykonana. Warto podkreślić, że tę decyzję należy podjąć przed uzyskaniem pozwolenia na budowę czyli w trakcie adaptacji. Po uzyskaniu pozwolenia – jeśli adaptacja nie uwzględniła rezygnacji z instalacji odgromowej – inwestor musi ją wykonać. Pomijając wszystkie niuanse związane z decyzją o budowie odgromu zalecamy wykonanie takiej instalacji w każdym przypadku. Wszystkie projekty domów z oferty naszego biura posiadają projekt instalacji odgromowej.
Jak wykonać instalację odgromową w domu jednorodzinnym?
Punktem wyjścia jest projekt domu, który już zawiera projekt instalacji odgromowej. Najbardziej optymalnym momentem na rozpoczęcie prac związanych z odgromem są już prace ziemne ponieważ niektóre elementy, np. uziom fundamentowy czy otokowy, dobrze wykonać w tym właśnie momencie. Instalacja składa się z przewodzących elementów konstrukcyjnych budynku (pokrycia dachowego, obróbki blacharskiej, przewodów kominowych) oraz elementów na nim zainstalowanych. Jeśli na dachu jest zamontowany maszt antenowy to wszystkie łączenia anten z masztem powinny być wykonane przy pomocy specjalnych uchwytów zapewniających izolację. Dopiero wówczas maszt antenowy można połączyć z instalacją odgromową na dachu. System odgromowy, projektowany indywidualnie dla każdego budynku, składa się z elementów takich jak zwody, przewody odprowadzające, uziomy, złącza, uchwyty i naciągi. Elementy instalacji odgromowej wyprodukowane przed 1 maja 2004 muszą posiadać certyfikat bezpieczeństwa (znak B); elementy wprowadzone na rynek po tej dacie - znak zgodności europejskiej CE (oraz deklarację zgodności). Powinny też być zabezpieczone przed korozją (przez cynkowanie lub malowanie farbą proszkową) oraz konserwowane (poprzez smarowanie wazeliną techniczną. Montaż instalacji odgromowej najlepiej zlecić sprawdzonemu wykonawcy – firmie zajmującej się montażem instalacji odgromowych. Oczywiście wykonawca instalacji elektrycznych wewnętrznych również może wykonać taką instalację.
Ile kosztuje instalacja odgromowa?
W stosunku do wartości całego domu nie musi to być duży wydatek, około 1,5tys – 3tys. Cena jednak zawsze wynika z indywidualnych wyliczeń podyktowanych m.in. potrzebami inwestora. Warto jednak pamiętać, że dobrze zaprojektowany i wykonany system piorunochronny służył nam będzie całe życie, a jego koszt stanowi zaledwie małą część kosztów urządzeń elektronicznych zamontowanych w naszym domu.
O czym należy pamiętać?
Trzeba mieć świadomość, że samo wykonanie instalacji odgromowej nie daje nam całkowitej pewności co do ochrony przed wyładowaniami atmosferycznymi. Owszem – taka instalacja daje nam pewną gwarancję ochrony przed pożarem wywołanym uderzeniem oraz może zabezpieczyć elementy konstrukcji budynku, które w pierwszej linii są niszczone przez wyładowanie – np. bardzo często komin jest burzony przez piorun. Szkody może wywołać nie tylko bezpośrednie uderzenie pioruna – często zdarza się, że wyładowanie atmosferyczne ma miejsce np. na linii zasilającej budynek. Jeśli w takim przypadku chcemy skutecznie chronić instalację wewnętrzną domu to powinniśmy koniecznie zadbać o zabezpieczenia przeciwprzepięciowe czyli tzw odgromniki. Ze względu na swój charakter wyładowanie atmosferyczne wytwarza udar prądowy, który jeśli przedostanie się do wewnętrznej instalacji elektrycznej powoduje niszczenie elektroniki podłączonej w czasie burzy do gniazdek zarówno elektrycznych ale też telefonicznych czy antenowych.
W trakcie wykonawstwa instalacji wewnętrznych warto więc zadbać o zamontowanie w instalacji odpowiednio dobranych odgromników. Te dwa elementy – instalacja odgromowa oraz przeciwprzepięciowa nawzajem się uzupełniają i zapewniają ochronę w najszerszym zakresie. Kolejną ważną kwestią, o której muszą Państwo pamiętać jest konieczność po wykonaniu instalacji piorunochronnej przeprowadzenia odbioru. Zgodnie z normą należy sporządzić jej metrykę oraz wykonać pomiary kontrolne rezystancji uziemień. Wartość dopuszczalnej rezystancji uziemienia określa Polska Norma. W trakcie odbioru należy sprawdzić zgodność wykonanej instalacji z dokumentacją, jakość zastosowanych materiałów i prawidłowość połączeń. Z czynności tych należy sporządzić protokół. Podczas eksploatacji instalacja piorunochronna powinna być poddawana okresowym badaniom – w naszym klimacie przynajmniej 2 razy w roku. Także firmy ubezpieczeniowe coraz częściej doceniają Inwestorów, którzy przeznaczają dodatkowe środki na zabezpieczenie instalacji domowych (stosując atrakcyjne zniżki w umowach) , zdarzają się również sytuacje kiedy wręcz odmawiają ubezpieczenia domu przy braku instalacji odgromowej.
Z czego składa się instalacja odgromowa
Instalacja odgromowa składa się ze zwodów, przewodów odprowadzających, przewodów uziemiających oraz uziomu.
- Zwody – przewody ze stali ocynkowanej, miedzi lub stali nierdzewnej, ułożone na dachu. Ich zadaniem jest bezpośrednie przyjmowanie prądów piorunowych.
- Przewody odprowadzające – łączą zwody z przewodami uziemiającym. Układa się je na zewnętrznych ścianach budynku – w pewnej odległości od okien, drzwi.
- Przewody uziemiające – łączą przewody odprowadzające z uziomami. Układa się je w linii prostej, najkrótszą drogą do uziomu – zwykle wzdłuż naroży domu lub rynien i rur spustowych. Poprzez zacisk probierczy umieszczony w puszcze ochronnej (na elewacji budynku) przewód ochronny łączy się z przewodem uziemiającym, prowadzącym do uziomu.
- Uziomy – to metalowe elementy, które umieszcza się w gruncie. Najczęściej wykonuje się je na dwa sposoby: jako uziomy fundamentowe lub otokowe.
Zobacz również projekty dodatkowych instalacji do Twojego domu >>