Ziemianka ogrodowa to rozwiązanie przewidziane jako uzupełnienie zabudowy na działce, znane od dawna, zapewniające właściwe warunki do przechowywania warzyw, różnych produktów spożywczych i przetworów. Jej świetność trwa, a walory płynące z tego rodzaju spiżarni poszerzyły się nie tylko o zastosowanie praktyczne, ale również o atuty wizualne. Inwestorzy szukający najlepszego rozwiązania do przechowywania owoców i warzyw, chcąc tym samym urozmaicić wygląd swojej działki, powinni poznać zalety płynące z posiadania ziemianki na działce. Czy do budowy ziemianek konieczne jest zatrudnienie wykwalifikowanych pracowników, czy można zrobić ją samemu? Nad czym trzeba się zastanowić, zanim zdecydujemy się na budowę ziemianki? W artykule postaramy się przybliżyć ważne aspekty związane z tym rozwiązaniem architektury ogrodowej.
Ziemianka – co to jest?
Ogrodowa ziemianka to jeden z rodzajów spiżarni, która odnajduje swoje zastosowanie u Inwestorów, szukających samowystarczalnego rozwiązania na przechowywanie win, owoców, warzyw, czy produktów spożywczych. Konstrukcja ogrodowej piwnicy tworzy swoistą przestrzeń magazynową, której większa część wykopana jest w ziemi. Dzięki glebie, która ochładza i wprowadza wilgoć do wnętrza ziemianki, możliwe jest przechowywanie niektórych warzyw, przetworów i innych produktów, w stanie świeżości. Prawidłowo wybudowana piwnica ogrodowa pozwala utrzymać stałą, optymalną temperaturę bez energii elektrycznej, rzędu od ok. czterech do ośmiu stopni Celsjusza niezależnie od pory roku. Możliwości aranżacyjne pozostawiają Inwestorom pole do swobodnego działania w wyborze wykończenia i przekrycia ziemianki.
Ziemianka ogrodowa – jakie ma zastosowanie?
Zastosowanie ziemianki sięga dawnych czasów i trwa do dziś, co tylko podkreśla ogromne korzyści z jej przestrzeni i konstrukcji. Pierwszym z atutów, jakimi wyróżnia się przydomowa ziemianka ogrodowa, są bardzo dobre naturalne warunki przechowywania produktów żywnościowych. W zagłębionej w ziemi spiżarni panuje stała temperatura, niezależna od pory roku i waha się między 4 a 8 stopniami Celsjusza. Ogrodowa piwniczka utrzymuje klimat chłodu i wysokiej wilgotności, można natomiast w zimie wykluczyć mróz. Miejsce wewnątrz ogrodowego magazynu idealnie sprawdzi się do przechowywania różnego rodzaju warzyw i owoców, które dzięki niższej temperaturze, zachowają dłużej zdrowy wygląd i smak. Dla Inwestorów pasjonujących się winem, dojrzewającymi serami lub różnego rodzaju przetworami, miejsce ziemianki może zamienić się w przestrzeń idealną do przechowywania, ale i prezentacji gościom tych specjałów.
Ziemianka – z czego można ją wykonać?
Do budowy ziemianki można skorzystać ze standardowych materiałów budowlanych lub z gotowych elementów betonowych. Aby podnieść jakość i zapewnić odpowiednie właściwości ziemianki, warto pamiętać o elementach, które ją funkcjonalnie wzbogacą, między nimi powinna się znaleźć folia hydroizolacyjna czy rury wentylacyjne PVC do cyrkulacji powietrza w pomieszczeniu.
Najpopularniejszymi materiałami, jakie wykorzystuje się do budowy ziemianki, są:
- gotowe bloczki
- cegła
- tworzywa sztuczne
- drewno
- szambo betonowe
Wybór należy do Inwestora, jednak poza stroną praktyczną i wariantami funkcjonalności, należy pamiętać o aspekcie wizualnym swojej nowej konstrukcji i postarać się wkomponować piwniczkę ogrodową w krajobraz swojej działki, w myśl zachowania estetycznej spójności.
Piwniczka ogrodowa – kiedy będzie dobrym rozwiązaniem?
Kiedy ziemianka będzie idealnym wyborem? Jeśli w pewnym momencie stwierdzimy, że w domu nie wystarcza już miejsca na warzywa, czy domowe przetwory to właśnie ziemna spiżarnia może okazać się właściwym rozwiązaniem. Nawet dla osób posiadających dom z piwnicą, omawiana konstrukcja będzie dobrym wyborem, jako dodatkowy magazyn utrzymujący chłód.
Stała temperatura nie zawsze idzie w parze z domowymi piwnicami, stąd ziemianka może być idealnym miejscem do przechowywania ogrodowych plonów i pozwoli zachować ich walory nawet przez 9 miesięcy.
Dla niektórych Inwestorów ziemianka ogrodowa to nie tylko miejsce do przechowywania produktów, ale może być również doskonałym elementem dekoracyjnym ogrodu, który doda mu niezwykłego uroku. Konstrukcja architektoniczna może zostać przekryta atrakcyjną okładziną z naturalnego drewna lub betonem w stylu nowoczesnego designu, tak by pasowała do całości inwestycji i przyciągała wzrok swoją formą.
Gdzie umiejscowić ziemiankę ogrodową?
Jeżeli decyzja o ziemiance już zapadła, należy zastanowić się, gdzie na działce będzie dla niej idealne miejsce. Wiedząc już, że w większej części znajduje się w ziemi, należy wziąć pod uwagę to, co może się pod nią znaleźć. Miejsce zacienione i suche wyeliminuje problem wody, która mogłaby się w piwniczce zbierać. Warto taką konstrukcję wybudować w pewnej odległości od drzew, aby korzenie nie uszkodziły ścian, wrastając w głąb gleby. By ziemianka właściwie pełniła swoją funkcję, powinna być odpowiednio zlokalizowana. Wejście od strony północnej ograniczy dostęp promieni słonecznych, które mogłyby zbytnio nagrzewać drzwi i zaburzać poziom temperatury wewnątrz ziemnego magazynu.
Budowa ziemianki ogrodowej w kilku krokach
Przechodząc do etapu, w którym chcemy zacząć budowę, warto najpierw zasięgnąć specjalistycznej rady architekta. Do budowy są wymagane informacje na temat podstawowych czynników, takich jak poziom wód gruntowych, stabilność gruntu, ale i samej konstrukcji. Warto zatem najpierw przedstawić plan działania doświadczonej osobie, by w późniejszych etapach nie natknąć się na trudności i przykre niespodzianki.
Zatem skoro jest już plan samodzielnej budowy, warto sprawdzić: jak zbudować ziemiankę krok po kroku?
Wyznaczenie zarysu ziemianki i wykop
Pierwszym etapem jest oczywiście wyznaczenie zarysu ziemianki, po czym należy przystąpić do wykonania wykopu na około 2 m głębokości, który powinien być szerszy od niej samej i głębszy około 30 cm w miejscu ławy fundamentowej. Ściany wykopu zabezpiecz deskowaniem, aby grunt nie kruszył się i nie zsuwał. Glebę uzyskaną z wykopaliska, można wykorzystać do późniejszego obłożenia części wierzchniej ziemianki.
Wylanie fundamentów pod ziemiankę
Aby konstrukcja była trwała, warto przed ławą fundamentową wyłożyć na dnie wykopu warstwę 10 cm chudego betonu. Najlepiej przygotować go wsypując zaprawę do betoniarki i pozwolić na dokładne złączenie masy. Wystarczające może okazać się także mieszadło nałożone na wiertarkę oraz duży pojemnik na gotową masę betonu. Należy pamiętać o ochronie wylewki przed wilgocią, przykrywając ją przykładowo folią izolacyjną. Po wyschnięciu zaprawy czas na kolejny etap.
Wzniesienie ścian ziemianki
Początkiem tego kroku jest deskowanie ścian, które powinny mieć nie mniej niż 25 cm grubości. Należy uzbroić je prętami, a do napełnienia ich najlepiej wylać beton C12/15, dzięki czemu efekt będzie solidniejszy. Napełniając deskowanie zaprawą, należy pamiętać o pozostawieniu otworów wentylacyjnych oraz końcówek prętów zbrojeniowych, które w późniejszym etapie posłużą jako łącznik ze zbrojeniem stropu. Aby beton całkowicie stwardniał, należy odczekać około 4 tygodni, podlewając go regularnie w trakcie procesu schnięcia. Odradza się wykorzystywanie do ścian ziemianki cegieł i bloczków, ze względu na ryzyko chłonięcia wilgoci.
Wykonanie schodów i ułożenie posadzki
Po całkowitym wyschnięciu i stwardnieniu ścian, można zająć się schodami, do wykonania których wykorzystuje się beton klasy C16/20 (dawne B20). Następnie można ułożyć posadzkę. Wybór materiału do wykonania jej jest dowolny, można użyć specjalnych betonowych bloczków lub kostki brukowej, w zależności od gustu.
Strop ziemianki – wykonanie
Najczęstszy kształt stropu w ziemiankach to strop łukowaty. Jego konstrukcja wzmacnia ściany ziemianki i całokształt ogrodowej piwniczki, jednak często przy niewielkich wnętrzach magazynu podziemnego Inwestorzy decydują się na płaską powierzchnię.
Aby samodzielnie wykonać strop, należy umieścić rusztowanie we wnętrzu i wykonać zbrojenie, które połączy się ze zbrojeniem ścian. Następnie można wylać beton i odczekać aż jego masa się zwiąże. Kolejnym krokiem jest ułożenie izolacji. Pracę należy wykonać starannie, gdyż od tego będzie zależne to, czy ziemianka będzie spełniała swoje zadanie, utrzymując niską temperaturę w środku. Spośród wielu dostępnych materiałów należy wybrać warstwę wyrównującą, izolację przeciwwilgociową, izolację termiczną, paroizolację, kolejno warstwę chroniącą izolację, ochronę mechaniczną, drenaż oraz warstwę filtrującą. Najlepszym rozwiązaniem jest utworzenie grubszej warstwy izolacji, powtarzając warstwy, aby zminimalizować wahania temperatur.
Otwory wentylacyjne w ziemiance
Istotną kwestią, o której nie można zapomnieć, jest stworzenie odpowiedniego systemu wentylacyjnego. Do wykonania można wykorzystać pionowo zamieszczoną rurę wentylacyjną. Pamiętając o detalach, warto przykryć rurę daszkiem, aby zapobiec przedostaniu się wody do wnętrza.
Wykończenie ziemianki
Ostatnim etapem tworzenia ziemianki jest wykończenie, dekoracja i wkomponowanie jej w styl naszego ogrodu.
Najpierw należy wyłożyć podłogę piwniczki. Można wykorzystać kostkę brukową, płyty granitowe lub bazaltowe. Ściany można wykończyć tynkiem lub kamienną okładziną, w zależności od tego, jaki jest zamierzony efekt wizualny. Na zewnątrz ziemianki można wykorzystać cegłę, drewno, kamień i tak naprawdę każdy materiał, który spełnia oczekiwania estetyczne.
Praktycznym i bardzo atrakcyjnym rozwiązaniem jest przysłonięcie piwniczki warstwą ziemi oraz posadzenie w niej kwiatów i trawy. Efekt wizualny może być spektakularny, a z drugiej strony posłuży to jako dodatkowe wzmocnienie i stabilizację ziemianki, dzięki rozgałęzionym korzeniom roślin utrzymujących się na niej. Ostatnim ważnym aspektem jest ściana frontowa, na której należy zamontować solidne i dobrze zaizolowane drzwi, które pozwolą zachować w piwniczce stałą temperaturę.
Jak wybrać gotową ziemiankę?
Jeśli samodzielna budowa piwniczki ogrodowej jest zbyt dużym wyzwaniem, można zdecydować się na gotową ziemiankę. Na rynku dostępnych jest wiele propozycji odpowiadających różnym wymaganiom wizualnym i funkcjonalnym. Takie ziemianki ogrodowe, najczęściej wysyłane są przez producenta jako gotowy produkt, a jedyną czynnością, jaką należy wykonać, jest przygotowanie wykopu oraz warstwy podsypki piaskowo-tłuczniowej.
Gotowa ziemianka pozostawia Inwestorowi możliwość podłączenia energii elektrycznej dla komfortu z użytkowania konstrukcji. Z czego wykonana jest taka gotowa piwnica ziemianka, zależy od producenta. Nasz wybór może paść na przykład na gotową ziemiankę betonową lub konstrukcję z tworzywa poliestrowego z włóknem szklanym. Konstrukcja może uwzględniać wyposażenie odpowiednich drzwi lub ścianek działowych z regałami. Kolejnym aspektem, który powinniśmy wziąć pod uwagę, jest to, jakie sklepienie chcemy wewnątrz ziemianki. Kiedyś, ze względu bezpieczeństwa wykorzystywano jedynie stropy półokragłe, dziś z rozwojem możliwości technicznych, można wybierać między wspomnianą a płaską. Wybór zależy do Inwestora w zależności od jego preferencji i celu postawienia konstrukcji na działce, warto go oczywiście przemyśleć, by uzyskać wymarzony efekt.
Wady i zalety ziemianki ogrodowej
Piwniczki ogrodowe mają wiele zalet. Pierwszą i niezaprzeczalną zaletą piwniczki jest jej stała temperatura wahająca się między 4 a 8 stopniami Celsjusza. Dzięki takiemu mikroklimatowi wszelkie produkty przeznaczone do przechowywania w chłodniejszym miejscu zachowają świeżość na najwyższym poziomie przez długi czas.
Warto podkreślić fakt, iż budowa ziemianki nie wymaga tak wielu formalności, a jej koszty są stosunkowo niskie. Poza realizacją, koszty jej utrzymania są nikłe, a nawet zerowe, w zależności, czy energia elektryczna jest do niej doprowadzona. Jej konstrukcja jest energooszczędna oraz odpowiednia do przechowywania domowych przetworów i innych produktów żywnościowych, jak warzywa korzeniowe i owoce, które wymagają niskiej temperatury.
Jej przeznaczenie może okazać się idealne również do przechowywania win, cebulek kwiatowych czy alkoholi.
Zatrzymując się nad wadami, dla niektórych Inwestorów czas oczekiwania na koniec budowy może być zbyt długi. W zależności jak duża jest konstrukcja ziemianki oraz jaki to rodzaj, czas jej realizacji waha się między kilkoma a kilkunastoma tygodniami.
Jednak pomysł na takie rozwiązanie architektoniczne w ogrodzie jest ciekawą propozycją.
Ile kosztuje ziemianka?
Kwestia ceny ziemianki ogrodowej na pewno zależy od tego, czy sami będziemy ją wykonywać, czy zdecydujemy się na jej gotowy odpowiednik. Kolejnym kryterium podziału na ceny jest to, jak duża ona będzie, jakie materiały budowlane zostaną wykorzystane do jej budowy oraz to, jak zostanie wykończona.
Zanim zdecydujemy się na konkretny wariant ziemianki, należy dokładnie przeanalizować atuty poszczególnych ziemianek, zdecydować, jaka piwniczka ogrodowa spełni nasze oczekiwania oraz czy koszty jej wykonania będą zgodne z naszymi założeniami.