Poddasze użytkowe - co oznacza i czym się charakteryzuje?

Co oznacza termin poddasze użytkowe i czym różni się od poddasza nieużytkowego? Poddasze użytkowe, jak sama nazwa wskazuje, jest przeznaczone do użytku. Charakteryzuje się tym, że spełnia kryteria, które pozwalają na jego zamieszkanie. Poddasze użytkowe i nieużytkowe różnią się przede wszystkim przeznaczeniem. Poddasze nieużytkowe nie spełnia warunków na cele mieszkalne, często jest nieogrzewane oraz jest odizolowane od reszty domu. Poddasze nieużytkowe może być zaprojektowane w sposób, który pozwala na jego adaptację na poddasze użytkowe w przyszłości. Wybór między poddaszem użytkowym a nieużytkowym zależy od indywidualnych potrzeb każdego Inwestora. 

Przepisy Prawa budowlanego nie zawierają jasnej definicji poddasza użytkowego ani nieużytkowego, mimo że są to pojęcia często stosowane. Poddasze, jak wynika z definicji słownikowej, to przestrzeń między stromym dachem a ostatnią kondygnacją budynku, która może być wykorzystywana jako strych lub do celów mieszkalnych.

Poddasze użytkowe, zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, to poziom budynku między najwyższym stropem bądź sklepieniem a pokryciem dachowym. Jest to przestrzeń specjalnie przystosowana do przebywania w niej ludzi, a jej powierzchnię wlicza się do powierzchni użytkowej domu. Poddasze użytkowe jest ciepłe, ogrzewane i izolowane od szkodliwych czynników zewnętrznych.

Podczas wyboru projektu i budowy domu jednorodzinnego, warto zastanowić się, czy potrzebujemy dodatkowego miejsca. Jeśli dodatkowe pomieszczenie nie jest potrzebne, poddasze nieużytkowe może być lepszym wyborem. Jeśli jednak planujemy w przyszłości posiadać dodatkową przestrzeń mieszkalną, warto rozważyć strych z możliwą adaptacją na poddasze użytkowe.

Wysokość i rodzaj poddasza zawsze ma kluczowe znaczenie dla komfortu użytkowania tej przestrzeni. Aby poddasze użytkowe było funkcjonalne, należy uwzględnić takie aspekty jak kształt, wysokość i konstrukcja dachu. Oto kilka kluczowych informacji na ten temat:

Kształt dachu a wielkość poddasza:

• dach dwuspadowy - daje najwięcej możliwości aranżacji poddasza ze względu na regularny układ skosów,
• dach czterospadowy - wpływa na przestrzeń użytkową poddasza, bowiem każda ze stron posiada skosy.

Ścianka kolankowa:

• podwyższenie ścianki kolankowej pozwala na zwiększenie powierzchni użytkowej poddasza,
• ścianki o wysokości od 80 do 120 cm są najbardziej funkcjonalne, umożliwiając wygodny dostęp do okna i aranżację przestrzeni.

Wysokość pomieszczeń:

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie stanowi, że minimalna wysokość w świetle pokoi na poddaszu użytkowym w budynkach jednorodzinnych i mieszkalnych zagrodowych oraz pomieszczenia w budynkach rekreacji indywidualnej powinna wynosić 2,2 metra, z zastrzeżeniem, że „Przy stropach pochyłych jest to wysokość średnia liczona między największą a najmniejszą wysokością pomieszczenia, lecz nie mniejszą niż 1,9 m. Przestrzeni o wysokości poniżej 1,9 m nie zalicza się do odpowiadającej przeznaczeniu danego pomieszczenia”.

Poddasze to przestrzeń między dachem a jego najwyższym stropem budynku, a jego charakter i funkcja mogą się różnić w zależności od tego, czy jest to poddasze użytkowe, czy nieużytkowe. Oto główne różnice między tymi dwoma rodzajami poddaszy:

Przeznaczenie i funkcja:

Poddasze użytkowe: Jest to przestrzeń przygotowana do przebywania ludzi. Może pełnić funkcję sypialni, pokoi dziennych, ale także pomieszczeń pomocniczych, takich jak garderoby, łazienki czy kuchnie. Pomieszczenia techniczne i gospodarcze także są częścią poddasza użytkowego. Jest opodatkowane i wlicza się w powierzchnię użytkową budynku domu.

Poddasze nieużytkowe: To przestrzeń, która może służyć jako miejsce do przechowywania. Nie jest przystosowane do stałego pobytu ludzi i nie jest opodatkowane.

Wymagania techniczne:

Poddasze użytkowe: Musi spełniać szereg wymagań, zarówno prawnych, jak i funkcjonalnych. Wymagane jest m.in. zaprojektowanie solidnej konstrukcji stropu, który musi unieść ciężar ścian działowych, odpowiednie ocieplenie, wentylacja, ogrzewanie, instalacja elektryczna oraz doświetlenie. Pokoje przeznaczone na stały pobyt ludzi muszą mieć odpowiednią wysokość. Wnętrza muszą być ocieplone i doświetlone oknami.

Poddasze nieużytkowe: Nie posiada takich wymagań. Może być pozbawione warstwy termoizolacyjnej między nim a dachem, ale musi być oddzielone taką przegrodą od pomieszczeń ciepłych, a jego obciążenie jest ograniczone.

Ocieplenie poddasza użytkowego skupia się na izolacji połaci dachowych, podczas gdy ocieplenie poddasza nieużytkowego koncentruje się na izolacji stropu nad ostatnią kondygnacją. Wybór odpowiedniej metody i materiałów zależy od przeznaczenia poddasza oraz wymagań dotyczących izolacji termicznej.

Koszty i opłaty:

Poddasze użytkowe: Jest opodatkowane i wlicza się w powierzchnię użytkową domu. Wymaga większych nakładów finansowych na jego adaptację i wykończenie.

Poddasze nieużytkowe: Nie jest opodatkowane.

Podsumowując, poddasze użytkowe jest przestrzenią przystosowaną do codziennego życia i działalności ludzi, podczas gdy poddasze nieużytkowe służy głównie jako miejsce przechowywania i nie jest przystosowane do stałego pobytu. Wybór między nimi zależy od indywidualnych potrzeb właścicieli domu.

Strych i poddasze użytkowe to dwie strefy o różnej funkcjonalności w obrębie powierzchni użytkowej domu. Oto ich główne różnice:

Strych:

• jest typem poddasza nieużytkowego,
• służy głównie do przechowywania przedmiotów,
• ma inne wymagania co do ogrzewania pomieszczenia,
• nie wlicza się do powierzchni mieszkalnej.

Poddasze użytkowe:

• znajduje się nad najwyższym stropem, bądź sklepieniem i pod bryłą dachu,
• jest przystosowane na cele mieszkalne, takie jak pomieszczenia mieszkalne,
• aby można było urządzić pomieszczenia na poddaszu użytkowym, konieczne jest zapewnienie w nich odpowiedniej wentylacji i ogrzewania, a także oświetlenia światłem dziennym zgodnie z wymaganiami Warunków Technicznych dla tych pomieszczeń,
• w przypadku poddasza użytkowego, jego powierzchnię wlicza się do powierzchni użytkowej budynku.

Podsumowując, główna różnica polega na przeznaczeniu tych przestrzeni. Strych jest głównie miejscem do przechowywania, podczas gdy poddasze użytkowe jest przestrzenią, która może być zaaranżowana na pomieszczenia przystosowane do życia codziennego. Ostateczna decyzja o charakterze poddasza użytkowego powinna być podjęta już na etapie wyboru projektu, ponieważ przekształcenie strychu na poddasze użytkowe może być skomplikowane.

Adaptacja poddasza i przekształcenie go w przestrzeń mieszkalną to wyzwanie, jednakże przestrzeń poddasza może stać się atrakcyjnym miejscem do życia po odpowiedniej adaptacji. Chociaż remont i adaptacja poddasza wiążą się z kosztami, perspektywa uzyskania dodatkowej przestrzeni mieszkalnej jest kusząca dla wielu osób. Przed przystąpieniem do takiego przedsięwzięcia, warto dokładnie przygotować się do remontu i zaplanować wszystkie prace. Istotne jest ocenienie stanu technicznego poddasza oraz załatwienie wszystkich niezbędnych formalności przed rozpoczęciem prac budowlanych. 

Wysokość poddasza jest jednym z głównych czynników decydujących o możliwości adaptacji poddasza na cele mieszkalne. Zgodnie z przepisami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, "pokoje na poddaszu w budynkach jednorodzinnych i mieszkalnych zagrodowych oraz pomieszczenia w budynkach rekreacji indywidualnej mogą mieć wysokość 2,2 metra. Przy stropach pochyłych jest to wysokość średnia liczona między największą a najmniejszą wysokością pomieszczenia, lecz nie mniejszą niż 1,9 m. Przestrzeni o wysokości poniżej 1,9 m nie zalicza się do odpowiadającej przeznaczeniu danego pomieszczenia". Wysokość ta jest niezbędna, aby zapewnić odpowiednie warunki dla stałego przebywania ludzi. Jeśli poddasze nie spełnia tego kryterium, adaptacja może nie być możliwa lub wymagać dodatkowych prac, takich jak podniesienie dachu.

Pomieszczenia z tzw. skosami, np. na poddaszu, wymagają specjalnej uwagi podczas mierzenia ich powierzchni użytkowej. 

„Zasady pomiaru powierzchni zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. nr 81 z dnia 27 kwietnia 2012 r. poz. 462).

Rozporządzenie wprowadza jednolite zasady obliczania powierzchni dla budynków nowo budowanych, oraz w przypadku nadbudowy, rozbudowy, przebudowy i zmiany sposobu użytkowania budynków oddanych do użytkowania, jeżeli zasady te były już stosowane.

Zgodnie z powyższym rozporządzeniem do ustalania i pomiaru powierzchni użytkowej należy stosować Polską Normę PN-ISO 9836:1997, wraz z poniższymi zasadami:

1. Przy obliczaniu powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego uwzględnia się jedynie powierzchnie mieszkalna wydzieloną trwałymi ścianami w obrębie budynku, (czyli bez powierzchni tarasów, balkonów i loggii).
2. Powierzchnia pomieszczenia (w tym ze skośnym sufitem):

•  wysokości powyżej 2,20 m liczy się w 100 proc.
• wysokości od 1,40 m do 2,20 m liczy się w 50 proc.
• wysokości poniżej 1,40 nie wlicza się do powierzchni mieszkania”

Zmiana kąta nachylenia dachu to proces, który może wpłynąć na estetykę i funkcjonalność budynku. Oto kilka kluczowych informacji na ten temat:

Zmiana kąta nachylenia dachu i jej wpływ na estetykę budynku:

• Zmiana kąta nachylenia dachu może zaburzyć proporcje budynku, wpłynąć na estetykę, zwiększyć powierzchnię użytkową pomieszczeń, a także będzie mieć wpływ na konstrukcję. 

Konstrukcja więźby dachowej:

• za część nośną dachu, czyli więźbę, odpowiada inżynier konstruktor,
• zmiana kąta nachylenia dachu może wiązać się z koniecznością zmiany długości elementów konstrukcji więźby, inną wysokością komina, zmianą wysokości wszystkich pomieszczeń znajdujących się na poddaszu.

Obciążenia klimatyczne:

• zmiana kąta nachylenia dachu wpływa na wartości obciążeń klimatycznych, takich jak obciążenie śniegiem czy wiatrem,
• wartość obciążenia śniegiem jest większa dla dachów o mniejszym kącie nachylenia, podczas gdy obciążenie wiatrem jest większe dla dachów o większym kącie nachylenia.

Zmiana konstrukcji więźby:

• zmiana kąta dachu może wymagać zmiany rodzaju konstrukcji więźby dachowej.

Wiązary lub ramy:

• w niektórych przypadkach, ze względu na koszty, można zastosować układ drewnianych wiązarów kratowych lub ram stalowych dla realizacji konstrukcji więźby dachowej.

Podsumowując, zmiana kąta nachylenia dachu jest skomplikowanym procesem, który wymaga wiedzy specjalistycznej i dokładnej analizy. Wprowadzenie takich zmian może wpłynąć na estetykę, funkcjonalność oraz bezpieczeństwo budynku. Dlatego zawsze warto skonsultować się z ekspertami przed podjęciem decyzji o zmianie kąta nachylenia konstrukcji dachu.

Adaptacja poddasza to proces, który pozwala na przekształcenie nieużytkowego strychu w funkcjonalne pomieszczenia mieszkalne. Jednak zanim przystąpimy do prac remontowych, musimy dopełnić pewnych formalności i przygotować odpowiednie dokumenty. Oto kluczowe kwestie, które warto wziąć pod uwagę:

1. Zmiana sposobu użytkowania:

Jeśli planujemy przekształcić poddasze nieużytkowe na cele mieszkalne, musimy załatwić kilka formalności urzędowych. Wymaga to uzyskania zgody na zmianę sposobu użytkowania, zgody na zaplanowane prace budowlane oraz poinformowania organu podatkowego o włączeniu poddasza do powierzchni użytkowej budynku.

2. Uzyskanie zgody współwłaścicieli:

Jeśli chcemy zagospodarować wspólny strych w domu wielorodzinnym, potrzebujemy zgody wszystkich współwłaścicieli nieruchomości. Współwłaściciele mogą zawrzeć umowę określającą, z której części domu dany współwłaściciel może korzystać w sposób wyłączny.

3. Pozwolenie na budowę domu:

Takie pozwolenie jest konieczne, gdy planujemy nadbudowę domu lub przebudowę ścian i innych elementów konstrukcyjnych w sposób, który wpłynie na obszar oddziaływania budynku na tereny sąsiednie.

4. Zgłoszenie robót budowlanych:

Jeśli adaptacja wiąże się z koniecznością przeprowadzenia robót wymagających zgłoszenia, obie sprawy (zmiana sposobu użytkowania i prowadzenie robót budowlanych) załatwia się w jednym wspólnym zgłoszeniu.

5. Podatek od nieruchomości:

Po dokonaniu zmiany sposobu użytkowania, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym właściwy organ podatkowy w ciągu 14 dni. Podatek w nowej wysokości będzie obowiązywał od następnego miesiąca.

6. Harmonogram prac:

Podczas adaptacji poddasza będziemy prowadzić różne prace, które mogą ze sobą kolidować. Dlatego warto przygotować odpowiedni harmonogram prac, aby uniknąć chaosu.

Pamiętajmy, że każda adaptacja poddasza jest indywidualna i wymaga dokładnej analizy oraz przygotowania. Ważne jest, aby krok po kroku spełniać wszystkie formalności i zadbać o jakość wykonanych prac.

Adaptacja poddasza przynosi wiele korzyści, zarówno pod względem funkcjonalności, jak i estetyki. Oto główne zalety zagospodarowania poddasza:

• dodatkowa przestrzeń mieszkalna - adaptacja poddasza pozwala na uzyskanie dodatkowych metrów kwadratowych powierzchni, które można wykorzystać na sypialnię, biuro, salę zabaw dla dzieci, studio artystyczne czy nawet niezależne mieszkanie,
• wzrost wartości nieruchomości - dzięki adaptacji poddasza wartość całego budynku rośnie, co jest korzystne zwłaszcza w perspektywie ewentualnej sprzedaży,
• optymalne wykorzystanie przestrzeni - poddasze, które wcześniej służyło jedynie jako miejsce składowania rzeczy, staje się funkcjonalnym i przytulnym miejscem do życia,
• naturalne oświetlenie - dzięki odpowiednio zaplanowanym oknom dachowym, poddasze może być doskonale doświetlone światłem naturalnym, co tworzy przyjemną atmosferę i pozytywnie wpływa na samopoczucie.