+48 12 37 21 900
archon@archon.pl
Prawidłowo zaprojektowana i odpowiednio działająca instalacja grzewcza to istotny element w każdym domu. Aby optymalnie ogrzać budynek, powinna być ona dostosowana do parametrów budynku. Choć instalację grzewczą w budowanym domu wykonuje ekipa specjalistów z odpowiednimi uprawnieniami, z pewnością każdy Inwestor spotka się w trakcie realizacji swojego domu na etapie instalacji z pojęciem zaworu trójdrożnego. Zamontowanie w instalacji grzewczej zaworu trójdrożnego jest opłacalne i ekonomiczne. Urządzenie to pozwala zmniejszyć ilość zużywanego paliwa, przez co wzrastają końcowe wskaźniki sprawności całego układu grzewczego.
Co to jest zawór trójdrożny i jakie ma zastosowanie?
Zawór trójdrożny bywa określany także jako zawór trójdrogowy. Jest to element powszechnie stosowany w instalacjach centralnego ogrzewania (CO). Zawór ten pomaga kontrolować przepływ czynnika grzewczego pomiędzy źródłem ciepła a instalacją peryferyjną. Oznacza to, że zaworu trójdrożnego nie może zabraknąć w żadnym systemie centralnego ogrzewania. Ważną funkcją jest ochrona urządzenia grzewczego przed korozją i przegrzaniem instalacji grzewczej CO. Dzięki niemu możliwe jest także podłączenie do danego systemu ogrzewania różnych źródeł ciepła, by następnie wykorzystywać je zgodnie z pojawiającym się zapotrzebowaniem.
Zawór trójdrogowy jest najczęściej stosowany tam, gdzie czynnik grzewczy musi jednocześnie zasilać instalację centralnego ogrzewania, jak i ciepłą wodę użytkową płynącą w kranach. Tak jest, chociażby w szkołach, przedszkolach, domach jednorodzinnych i budynkach wielorodzinnych, różnego rodzaju zakładach pracy, szpitalach. Ponadto, jest on wykorzystywany w instalacjach mających dwa źródła ciepła, jak na przykład piec gazowy i kocioł na paliwo stałe. Podłączenie zaworu trójdrożnego w tego typu układach jest niezbędne i pozwala zdecydować, które urządzenie będzie podgrzewać wodę użytkową i grzejniki, a które dostarczy ciepła do instalacji ogrzewania podłogowego. System ten jest powszechnie wykorzystywany w domkach jednorodzinnych.
Z zaworem trójdrożnym ma się do czynienia także w układach grzewczych peryferyjnych. W tych systemach zawór trójdrożny termostatyczny umożliwia regulację temperatury w grzejnikach, chroniąc tym samym przed przegrzewaniem się urządzeń peryferyjnych, co mogłoby prowadzić do poparzenia użytkownika. Zawory termostatyczne pozwalają na regulowanie temperatury w ogrzewanym pomieszczeniu poprzez regulację temperatury w grzejniku.
Zobacz najciekawsze projekty domów!
KOD: 350SWIETA
KOD: 350SWIETA
KOD: 350SWIETA
Zobacz więcej projektów
Zawór trójdrożny – rodzaje
Zawory trójdrożne różnią się między sobą w zależności od budowy, sposobu sterowania, rodzaju zawieradła, zasady działania czy też pełnionej funkcji. Ze względu na tę ostatnią, można je podzielić na zawory przełącznikowe, zwane też przełączającymi oraz zawory trójdrożne mieszalnikowe określane też mianem mieszających.
Zawór trójdrożny przełączający
Zawór trójdrożny przełączający (zawór trójdrożny przełącznikowy) umożliwia zmianę kierunku przepływu czynnika grzewczego w instalacji centralnego ogrzewania. We wnętrzu zaworu tego rodzaju znajduje się przełącznik, który kieruje czynnik roboczy do odpowiedniego wlotu. Zastosowanie tego typu zaworu daje możliwość zasilania dwóch różnych odbiorników ciepła. Przykładowo, może to być ciepła woda użytkowa i zespół grzejników lub ogrzewanie podłogowe. Wówczas, zastosowanie zaworu trójdrożnego przełączającego umożliwiającego zmianę kierunku przepływu czynnika pozwala na naprzemienne zasilanie dwóch odbiorników ciepła i zapewnia prawidłowe funkcjonowanie całego systemu grzewczego. Rozwiązanie to jest często wykorzystywane w projektach nowoczesnych domów energooszczędnych. Element ten doskonale sprawdza się także w przypadku korzystania z kotła dwufunkcyjnego, który ogrzewa dom i zarazem podgrzewa ciepłą wodę użytkową.
Zawór trójdrożny mieszalnikowy
Zawór trójdrożny mieszalnikowy (zawór trójdrożny mieszający) stanowi ochronę kotła przed niską temperaturą czynnika powracającego z instalacji peryferyjnej, czyli na przykład chroni przed wychłodzoną wodą powracającą z instalacji. Zawór mieszający spotyka się najczęściej w instalacjach z kotłem na paliwa stałe, które montuje się w domach jednorodzinnych czy w budynkach przemysłowych. Zawory mieszające łączą wodę zasilającą z wodą powracającą z instalacji grzewczej do kotła. Stopień zmieszania może określić dany użytkownik zgodnie z własnymi preferencjami. Dzięki regulacji ręcznej można określić proporcje mieszania i dokładnie ustawić temperaturę czynnika grzewczego, by mieć cieplejszą lub chłodniejszą wodę. Zawór trójdrożny mieszalnikowy reguluje ponadto parametry determinujące pracę instalacji grzewczej centralnego ogrzewania. Dzięki temu, zawory mieszalnikowe chronią systemy grzewcze, a jednocześnie zabezpieczają użytkowników przed poparzeniem. Z tego względu są często wykorzystywane w instalacjach grzewczych ciepłej wody.
Zawory trójdrożne można także podzielić pod względem sposobu sterowania. Stosując to kryterium, wyróżnia się zawory trójdrożne o napędzie:
- ręcznym
- elektrycznym
- hydraulicznym
- pneumatycznym
Z kolei dzieląc zawory ze względu na rodzaj zawieradła, wyróżnia się:
- zawór trójdzielny obrotowy - w tym przypadku jest możliwy obrót zawieradła wokół osi o 90° lub nawet o 180°, co otwiera jeden lub więcej portów. W tego rodzaju zaworach czynnik może przepływać przez jedną lub drugą dyszę. W sytuacji, gdy woda przepływa jednocześnie przez dwa otwory, zawór ten pełni funkcję zaworu mieszającego.
- zawór trójdrożny grzybkowy - zawór tego typu działa na zasadzie liniowego ruchu zwierciadła i wymusza mieszanie przepływającego czynnika lub przełączenie pomiędzy przepływającymi czynnikami.
Zawór trójdrożny - budowa zaworu trójdrogowego
Zawór trójdrożny ma kształt litery T i wyglądem przypomina trójnik, ma bowiem trzy wloty/wyloty, które fachowcy określają mianem portów. Budowa zaworu trójdrogowego obejmuje korpus, zawieradło i trzpień. W zależności od rodzaju i parametrów technicznych spotyka się korpusy wykonane ze stali nierdzewnej, mosiądzu lub też innych wytrzymałych materiałów. Przykładowo, zawór trójdrogowy z siłownikiem charakteryzuje się wyjątkowo kompaktową budową i bardzo solidnym wykonaniem. Siłownik można nadzorować poprzez sterownik i uwzględniać przy tym istniejące warunki atmosferyczne lub temperaturę, zarówno wewnętrzną, jak i zewnętrzną. Z kolei trójdrożny zawór termostatyczny działa samoczynnie, niezależnie od temperatury wody. Jak działa zawór trójdrożny? Jak widać, zasada działania zaworu trójdrogowego różni się w zależności od rodzaju tego elementu systemu ogrzewania i zależy przede wszystkim od tego, czy mamy do czynienia z zaworem trójdrożnym przełączającym, czy mieszalnikowym.
Jak zamontować zawór trójdrożny?
Zawór trójdrożny montaż to istotna kwestia, której należy poświęcić szczególną uwagę. Przede wszystkim, należy pamiętać, że montaż zaworu trójdrożnego można przeprowadzić samemu. Nie wymaga on bowiem specjalistycznej wiedzy i właściwie każdy, kto ma choć podstawowe pojęcie o hydraulice i dysponuje znajomością zasad działania instalacji grzewczej, może samodzielnie zamontować tego rodzaju zawór.
A zatem: jak podłączyć zawór trójdrożny? Można zamontować go pionowo lub poziomo. Wszystko zależy od miejsca, w którym jest montowany. Należy pamiętać o tym, by został zamontowany w sposób umożliwiający w miarę łatwy dostęp do niego w celu konserwacji, serwisu czy obsługi. W trakcie montażu zaworu trójdrożnego należy zwrócić szczególną uwagę na zgodność kierunków przepływu wody ze wskaźnikiem na korpusie zaworu. Trzeba także pamiętać o tym, że zaworu trójdrożnego nie należy montować na rurze prowadzącej od urządzenia grzewczego do naczynia przelewowego w układach otwartych. Naczynie te, w układach otwartych, zabezpiecza przed nadmiernym wzrostem temperatury czynnika grzewczego i pozwala odprowadzić go poza obieg grzewczy. W przypadku zastosowania takiego zaworu w takim właśnie układzie, rosnąca temperatura i wzrastające ciśnienie mogłyby doprowadzić do rozerwania urządzenia. Zawór tego typu nie powinien być także montowany na drodze do naczynia zbiorczego.
Zawór trójdrożny przed czy za pompą?
Zawór trójdrożny przed czy za pompą? Gdzie powinien być zamontowany tego typu zawór? Wszystko zależy od rodzaju systemu ogrzewania, w którym ma być wykorzystany. Zgodnie z zaleceniami fachowców, w obiegach grzewczych centralnego ogrzewania zawór trójdrogowy montuje się za pompą, ale w obiegu ciepłej wody użytkowej, należy zamontować go przed pompą. W razie wątpliwości najlepiej zasięgnąć rady fachowca, który wskaże prawidłowe miejsce do zamontowania zaworu trójdrożnego.
Jak ustawić zawór trójdrożny?
Wiele osób nurtuje pytanie: jak ustawić zawór trójdrożny? Jedną z możliwości jest ręczne ustawienie zaworu zgodnie z własnymi preferencjami. Należy przy tym pamiętać, że optymalna temperatura powrotu wody do kotła grzewczego na paliwo stałe wynosi między 50°C a 60°C. Zawory trójdrogowe można także regulować przy pomocy siłowników, których zaletą jest automatyczne dostosowywanie przepływu wody o odpowiedniej temperaturze. Regulując tego typu zawory, należy ściśle przestrzegać zaleceń producenta, odnoszących się do danego modelu. Różne rodzaje tych podzespołów mogą się od siebie zasadniczo różnić, m.in. sposobem regulacji i ustawiania, stąd tez ryzyko nieprawidłowej regulacji i wystąpienia nieprawidłowości w późniejszym funkcjonowaniu.
Zawór trójdrożny czy czterodrożny?
W wielu systemach centralnego ogrzewania instaluje się zawory mieszające. Najczęściej są to zawory trójdrożne lub zawory czterodrożne. Co jest zatem lepsze: zawór trójdrożny czy czterodrożny? Odpowiadając na to pytanie, należy najpierw dowiedzieć się, jak działają poszczególne rodzaje zaworów, a dopiero potem zdecydować, co będzie stanowić najlepsze rozwiązanie w danej sytuacji.
Zawór czterodrożny podnosi temperaturę wody powracającej do kotła, co zapobiega jego korozji. Następnie, ta sama woda jest kierowana z powrotem do grzejników ogrzewających pomieszczenie. Zawór trójdrożny jest nieco prostszą konstrukcją, która znakomicie sprawdza się w sytuacji, w której nie trzeba obniżać temperatury wody zasilającej grzejniki. Taka sytuacja ma miejsce wówczas, gdy na grzejnikach są zainstalowane zawory i termostatyczne głowice. W tym przypadku, w zupełności wystarczy zainstalowanie zaworu trójgłowego (trójdrożnego), którego rolą jest tylko i wyłącznie podniesienie temperatury powracającej wody.
Zalety, jakie dają zawory trójdrożne zamontowane w instalacji
Zamontowanie w instalacji grzewczej zaworu trójdrożnego jest opłacalne i ekonomiczne. Urządzenie to pozwala zmniejszyć ilość zużywanego paliwa, przez co wzrastają końcowe wskaźniki sprawności całego układu. W niektórych pomieszczeniach, na przykład ogrzewanych ciepłem z podłogi, obecność zaworu trójdrożnego jest po prostu konieczna, gdyż zapobiega on nadmiernemu nagrzewaniu się wykładziny podłogowej.
Na koniec warto jeszcze wspomnieć o możliwych usterkach lub awariach zaworu trójdrożnego, które objawiają się nieprawidłową pracą w instalacji centralnego ogrzewania. Do najczęstszych skutków uszkodzeń tego ważnego elementu systemu grzewczego należą:
- niska temperatura wody
- zawieszenie się zaworu
- częściowo ciepła rura do grzejnika
Usterki te można najczęściej wyeliminować poprzez dokładne wyczyszczenie zaworu trójdrogowego. W przypadku braku poprawy należy wezwać hydraulika, który fachowo zdiagnozuje przyczynę usterki i zaradzi wadliwej pracy tego elementu.
