Przed rozpoczęciem budowy domu, warto dokładnie poznać poszczególne etapy jego realizacji, a także zaznajomić się ze słownictwem i popularnymi pojęciami. W tym artykule wyjaśnimy, co kryje się pod terminem: stan surowy otwarty i jaki zakres prac obejmuje stan surowy otwarty. Dowiesz się również, jakie prace poprzedzają ten etap budowy, a także, co następuje na późniejszym etapie budowy domu.
Stan zerowy budynku – czyli pierwszy etap realizacji
Prace, które mają doprowadzić budowę do stanu zerowego, rozpoczyna się od wyrównania terenu i usunięcia humusu. W następnym kroku zadaniem uprawnionego geodety jest wyznaczenie na działce miejsca, w którym stanie dom i wytyczenie zarysu budynku. Podczas realizacji stanu zerowego powstają na wytyczonym miejscu wykopy i fundamenty wraz ze ścianami fundamentowymi, doprowadza się przyłączda, przygotowuje się przepusty do poprowadzenia koniecznych instalacji oraz wykonuje izolację i drenaż. Następnie należy zasypać fundamenty pod podłogę na poziomie gruntu i wykonać warstwę chudego betonu. Opcjonalnie wykonuje się też piwnicę zamkniętą stropem. Po ukończeniu tych prac kończy się pierwszy etap budowy, czyli stan zerowy. W następnej kolejności, po stanie zerowym wykonane zostaną prace, stanowiące etap określany jako stan surowy otwarty.
Co to jest stan surowy otwarty?
Stan surowy otwarty to etap budowy domu, który następuje po stanie zerowym i poprzedza stan surowy zamknięty. Dom w stanie surowym otwartym jest konstrukcją, którą stanowią ściany nośne ze stropami, jest on zwieńczony dachem z odpowiednim pokryciem, ale może to być pokrycie tymczasowe. Konstrukcja budynku jest niewykończona, dom nie ma okien, drzwi i instalacji. Budowę domu w stanie surowym otwartym należy wykonać ściśle według projektu. Zazwyczaj stan surowy otwarty budynku jest realizowany wiosną, ale można przyjąć również inny harmonogram prac murarskich i rozpocząć realizację stanu surowego otwartego latem lub jesienią. Można założyć, że doprowadzenie domu do stanu surowego otwartego od stanu zerowego może trwać od dwóch do trzech miesięcy. Realizując dom w stanie surowym, możemy już obserwować, jak dom „rośnie” na naszych oczach.
Po zakończonym etapie stanu surowego otwartego przystępuje się do realizacji stanu surowego zamkniętego. Zamknięty stan surowy domu to już budynek ze ścianami zewnętrznymi, stropami, oknami, kominami i pokryciem dachowym.
Ile kosztuje wybudowanie domu do stanu surowego otwartego?
Koszt budowy domu zależy od wielu czynników, w tym oczywiście od wybranego przez Inwestora projektu architektoniczno – budowlanego i zastosowanych w nim rozwiązań konstrukcyjnych. Na koszty budowy wpływa wielkość powierzchni domu, liczba kondygnacji, a także stopień skomplikowania bryły i rodzaj dachu. Dom o rozłożystej bryle z wielospadowym dachem, z balkonami, wykuszami i lukarnami będzie oczywiście droższy od domu o prostej, minimalistycznej formie z dwuspadowym dachem. Droższe w realizacji będą również budynki z podpiwniczeniem. Bez względu na to, jaki projekt domu wybierzemy, zawsze musi on być realizowany zgodnie z dokumentacją. Konstrukcja budynku, która powstaje podczas realizacji stanu surowego otwartego domu, jest szkieletem budynku, który pozostanie niezmienny.
Od czego zależą koszty budowy SSO?
Analizując wydatki związane z budową domu i zastanawiając się, ile może kosztować stan surowy otwarty, należy zwrócić uwagę, że poziom kosztów kształtują i wyznaczają także obowiązujące regulacje prawne. W 2014r., 2017r. i 2021r. w Polsce zostały wprowadzone zmiany prawne, dotyczące energooszczędności budynków, zgodnie z którymi sukcesywnie zaostrzano normę maksymalnej wartości wskaźnika zapotrzebowania budynku na nieodnawialną energię pierwotną (EP), a także normy współczynnika przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych, współczynnika przenikania ciepła dla dachu oraz współczynników przenikania ciepła dla okien. Zmiany spowodowały, że budujemy coraz cieplejsze domy, co z jednej strony przekłada się na wzrost kosztów budowy, ale jednocześnie pozwala na ograniczenie wydatków eksploatacyjnych.
Koszty budowy domu w stanie surowym otwartym w oczywisty sposób zależą od cen materiałów budowlanych, które zazwyczaj z roku na rok są coraz wyższe. W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że jeżeli Inwestor szuka oszczędności i decyduje się na zakup tańszych materiałów, to zawsze powinien wybierać materiały posiadające odpowiednie atesty i parametry nie gorsze niż te wskazane w projekcie domu. Koszt budowy domu kształtują również stawki usług budowlanych i robocizny. Do kosztów stanu surowego otwartego należy doliczyć także opłatę za wypożyczenie niezbędnych maszyn budowlanych.
Wybudowanie domu do stanu surowego otwartego obejmuje kosztowne prace budowlane i wymaga sporych nakładów finansowych.
Ściany domu możemy zbudować z pustaków, cegły lub bloczków z betonu komórkowego. Zaletą bloczków z betonu komórkowego jest bardzo dobra izolacyjność, dlatego Inwestorzy chętnie wybierają ten budulec, chociaż jest droższy od materiałów ceramicznych, czyli różnego rodzaju cegieł i pustaków. Kosztowne jest także wykonanie stropów. W domach jednorodzinnych najczęściej wykonuje się monolityczne stropy żelbetowe, wymagające dolnego deskowania, na którym układane są pręty zbrojeniowe i wylewa beton. Stropy żelbetowe mogą być także montowane w całości lub częściowo z prefabrykatów. Można także zdecydować się na strop ceramiczny, do wypełnienia którego stosuje się pustaki ceramiczne. Zarówno żebra główne, jak i pustaki można układać ręcznie, bez użycia specjalnego sprzętu. Stropy te zapewniają doskonałą izolację cieplną.
Ostatni etap realizacji stanu surowego otwartego to wykonanie dachu domu. Warto do tych prac zatrudnić wykwalifikowaną ekipę, która we właściwy sposób wykona więźbę dachową i poszycie z desek lub membrany oraz starannie ułoży wybrane przez Inwestora pokrycie dachowe. Wykonanie tych prac kosztuje średnio kilkadziesiąt tysięcy złotych i zamyka realizację stanu surowego otwartego. Do kosztów związanych z dachem, należy doliczyć także wykonanie izolacji termicznej, podbitki dachowej i montaż rynien.
Ile kosztuje budowa domu - stan surowy otwarty? Przyjmuje się, że koszt budowy domu do stanu surowego otwartego pochłonie ok. 40% całkowitych kosztów budowy domu.
Budując dom z kosztorysem możesz kontrolować wszystkie koszty
Koszty budowy domu warto obliczyć dla każdego z etapów realizacji. Specjaliści ARCHON+ opracowują do wszystkich gotowych projektów domów szczegółowe kosztorysy, które bazują na aktualnych na dany kwartał krajowych stawkach Sekocenbud, dzięki czemu odzwierciedlają rzeczywiste koszty budowy. W klarowny sposób obrazują wydatki dla poszczególnych etapów. Zawierają przedmiar robót, czyli wykaz wszystkich niezbędnych do wybudowania domu prac, sprzętu i materiałów budowlanych wraz z podanymi ilościami i sposobem wykonania.
Tabela elementów wchodząca w skład kosztorysu określa poszczególne etapy budowy i zawiera zestawienie kosztów stanu zerowego budynku, ścian nadziemia, zbrojenia, dachu, stolarki okiennej, a także takich prac jak: postawienie ścianek działowych, ocieplenie stropu poddasza i dachu, montaż stolarki wewnętrznej, wykonanie tynków i okładzin ścian wewnętrznych, wykonanie izolacji podposadzkowych oraz podłóg i posadzek, malowanie, wykonanie elewacji i opaski wokół domu.
Gotowe projekty domów ARCHON+ to wszechstronnie opracowane dokumentacje, a każdy Inwestor już na etapie wyboru projektu może sprawdzić aktualne koszty budowy. Skrócone zestawienia kosztów budowy prezentowane są w zakładce kosztorys na stronie każdego projektu.
Do każdego projektu domu ARCHON+ można zamówić aktualny kosztorys budowlany, w formie prostego w obsłudze programu komputerowego, który ułatwia właściwą organizację budowy i realizację poszczególnych jej etapów. Kosztorys dostosowany jest do aktualnych stawek, ale umożliwia wprowadzanie modyfikacji, a zmiany przeliczają się na bieżąco. Kosztorys pozwala na pełną kontrolę wszystkich wydatków.
Jakie prace wchodzą w zakres stanu surowego otwartego?
Zakres robót budowlanych, po których wykonaniu doprowadzimy realizację domu do stanu surowego otwartego, obejmuje:
- ukończone ściany zewnętrzne i ściany nośne,
- położenie stropów nad parterem budynku lub także nad drugą jego kondygnacją,
- wykonanie wewnętrznych schodów żelbetowych oraz kominów wentylacyjnych i dymowych,
- wykonanie balkonów, jeśli były uwzględnione w projekcie domu,
- wykonana jest konstrukcja dachu - więźba dachowa i następnie pokrycie dachu wybranym materiałem (np. blachą lub dachówką); równocześnie należy wykonać prace związanie z zamontowaniem w połaciach dachu okien dachowych i lukarn, jeśli były przewidziane w projekcie domu,
Najczęściej popełniane błędy przy stanie surowym otwartym i jak ich uniknąć?
Stan surowy otwarty jest ważnym etapem budowy domu, a błędy popełnione podczas jego realizacji trudno jest naprawić. Błędy te są najbardziej dotkliwe, bo mają przeważnie wpływ na trwałość konstrukcji domu i trudno je naprawić, bądź też ich usunięcie w ogóle nie jest możliwe.
Błędy, których należy unikać prowadząc budowę domu SSO:
- nieszczelne ułożenie izolacji przeciwwilgociowej przegród, co przyczyni się do przenikania wilgoci w ściany i negatywnie wpłynie na ich trwałość oraz wytrzymałość,
- stosowanie betonu wyrabianego systemem gospodarczym, a tym samym bez certyfikatu wytrzymałości,
- niewłaściwie łączenie ścian - wewnętrzne ściany nośne powinny być przewiązane ze ścianami zewnętrznymi przez cały okres murowania, w przeciwnym razie, aby je połączyć, trzeba zastosować płaskie kotwy; w analogiczny sposób połączyć ściany działowe z nośnymi,
- łączenie ścian działowych ze stropem „na sztywno” - między stropem i ścianą należy pozostawić małą przerwę i wypełnić ją pianką lub wełną mineralną, zapobiegnie to pękaniu ścian, obciążonych stropem,
- betonowanie lub murowanie podczas ujemnych temperatur powoduje obniżenie wytrzymałości ścian i innych elementów budynku; jeśli chcemy temu zapobiec, należy użyć specjalnych zapraw i dodatków do betonu, które są dostępne w sklepach budowlanych,
- nieprawidłowe wypoziomowanie i wypionowanie murów - krzywe ściany będą przeszkodą przy wykonaniu stropu i utrudnią ich odpowiednie wykończenie,
- nieodpowiednie wykonanie i zamontowanie więźby dachowej oraz nieprawidłowe połączenie więźby z konstrukcją budynku; krzywe połacie dachu utrudnią i opóźnią prace dekarzy układających pokrycie dachowe,
- brak właściwej impregnacji belek tworzących więźbę, chroniących je przed wpływem wilgoci, grzybami i pleśnią.
Jak zabezpieczyć budowę w stanie surowym otwartym przed zimą?
Doprowadzenie realizowanej inwestycji do stanu surowego otwartego to dobry moment na sezonową przerwę w budowie domu, związaną z zimową aurą i ujemnymi temperaturami. Domy w stanie surowym otwartym powinny być dobrze zabezpieczone przed pierwszymi przymrozkami i opadami atmosferycznymi. Budynek jest już przekryty dachem, który jest wykończony całkowicie lub zabezpieczony w odpowiedni sposób i chroni przed opadami deszczu i śniegu. Bryła nie ma jeszcze wstawionych okien i drzwi wejściowych, dlatego odpowiedniego zabezpieczenia wymagają otwory okienne i drzwiowe. Zabicie deskami otworów okiennych od zewnętrznej strony zabezpieczy budynek przed wilgocią, co pozwoli na wysychanie murów i ścian nośnych domu. Zamiast desek można do tego celu użyć specjalnej przeźroczystej folii naciągniętej na drewniane ramy, które powinny być przymocowane do otworów okiennych i drzwiowych w taki sposób, aby pozostawione szczeliny umożliwiały wentylację wnętrza domu. Jeśli do budynku została doprowadzona woda, trzeba ją bezwzględnie spuścić, aby nie uszkodziła rur doprowadzających. Te działania pozwolą zabezpieczyć budowę domu przed zimą, ochronią dom przed zawilgoceniem i pozwolą na bezproblemowe wznowienie jego budowy na wiosnę.
Stan surowy otwarty i co dalej? Jakie prace następują po SSO?
Budowa domu obejmuje kilka etapów prac, które są rozłożone w czasie. Zamknięcie realizacji stanu surowego otwartego pozwala zobaczyć w całości bryłę domu i ocenić, jak będzie się finalnie prezentował. Wykonane zostały już wszystkie prace konstrukcyjne, dom jest już przekryty dachem i został odpowiednio zabezpieczony przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi, ale jego wnętrze nadal jest niewykończone. Trzeba jeszcze zaplanować i wykonać szereg prac, bo w domu wciąż brakuje wielu elementów, takich jak na przykład drzwi i okna. Po zamknięciu stanu surowego otwartego następuje kolejny etap budowy domu, którym jest stan surowy zamknięty.
Dom w stanie surowym zamkniętym przybliża nam chwilę, kiedy będziemy mogli w nim już zamieszkać. Część Inwestorów rezygnuje z budowy od podstaw swojego domu i decyduje się na zakup domu w stanie surowym zamkniętym. Pozostają do wykonania prace związane z wykończeniem budynku, które trwają średnio kilka miesięcy. Aby szybko i bez problemów zamieszkać we własnym domu, kupujący muszą wiedzieć, na co zwrócić uwagę przy zakupie domu w stanie surowym. Przede wszystkim powinni dokładnie zapoznać się z projektem domu, by zweryfikować czy roboty poprzedzające ten etap budowy zostały prawidłowo wykonane.